EKONOMİ - 03 Ekim 2024 Perşembe 10:11

Enflasyon Eylül ayında yıllık yüzde 49,38 oldu

A
A
A
Enflasyon Eylül ayında yıllık yüzde 49,38 oldu

Eylül ayında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık yüzde 49,38, aylık yüzde 2,97 olarak gerçekleşti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Eylül ayı Tüketici Fiyat Endeksi’ni açıkladı. Buna göre, TÜFE’deki değişim 2024 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 2,97, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 35,86, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 49,38 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 63,47 olarak gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 26,60 ile ulaştırma oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 97,87 ile konut oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2024 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre azalan ana grup yüzde -0,88 ile haberleşme oldu. Buna karşılık, 2024 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 14,21 ile eğitim oldu. Endekste kapsanan 143 temel başlıktan (Amaca Göre Bireysel Tüketim Sınıflaması-COICOP 5’li Düzey) 2024 yılı Eylül ayı itibarıyla, 27 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 6 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 110 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.

Özel kapsamlı TÜFE göstergesi yıllık yüzde 48,23, aylık yüzde 3,22 oldu

İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’deki değişim, 2024 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 3,22, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 36,44, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 48,23 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 64,74 olarak gerçekleşti.

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık yüzde 33,09 arttı, aylık yüzde 1,37 arttı

Yİ-ÜFE 2024 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 1,37 artış, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 25,55 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 33,09 artış ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 44,81 artış gösterdi.

Yİ-ÜFE imalat ürünlerinde yıllık yüzde 33,77 arttı

Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 43,59 artış, imalatta yüzde 33,77 artış, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 17,01 artış ve su temininde yüzde 48,70 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara mallarında yüzde 32,70 artış, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 37,95 artış, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 44,38 artış, enerjide yüzde 11,89 artış ve sermaye mallarında yüzde 36,55 artış olarak gerçekleşti.

Yİ-ÜFE imalat ürünlerinde aylık yüzde 1,25 arttı

Sanayinin dört sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 1,83 artış, imalatta yüzde 1,25 artış, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 2,28 artış ve su temininde yüzde 1,95 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara mallarında yüzde 1,27 artış, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 1,70 artış, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 1,70 artış, enerjide yüzde 0,45 artış ve sermaye mallarında yüzde 1,89 artış olarak gerçekleşti.

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
İstanbul Karabulut ailesinin avukatı Rezan Epözdemir mezarlıkta açıklama yaptı Münevver Karabulut’u 15 yıl önce canice öldüren Cem Garipoğlu’nun mezarı açıldı. Mezardan çıkarılan cesedin kalıntıları tabuta konularak Adli Tıp Kurumu’na götürüldü. Mezarlıkta açıklama yapan Karabulut ailesinin avukatı Rezan Epözdemir, “Özellikle dişler, kaldıysa saçlar ve sırt kemiği gibi uzun kemikler üzerinden DNA parçaları alınmak suretiyle biyolojik ve kimyasal inceleme yapılacak. Sonra tekrar buraya getirilip defnedilecek, mezar kapatılacak” diye konuştu. Bahçeşehir’de 2009 tarihinde lise öğrencisi Münevver Karabulut’u vahşice öldüren Cem Garipoğlu’nun mezarı açıldı. Mezardan çıkarılan cesedin kalıntıları Adli Tıp Kurumu’na götürüldü. “15 senedir bu süreci takip ediyoruz” Mezarlıkta açıklama yapan Karabulut ailesinin avukatı Rezan Epözdemir, “15 senedir bu süreci takip ediyoruz. 3 Mart 2009’da Münevver Karabulut hunharca katledildi. İnsanın insan olma vasfına aykırı bir cinayet işlendi. Türkiye’de kadına şiddet ve kadın cinayetleriyle ilgili toplumsal farkındalık ve fikri takip süreçlerinin yürütülmesinin müsebbibidir Münevver Karabulut cinayeti. Cem Garipoğlu kamera kayıtlarına göre önceden testereyi alıyor, sonra Münevver Karabulut’u Bahçeşehir’deki villaya getiriyor. Saat 18.46’da da Münevver Karabulut’un kafası gitar kılıfında vücudu valizde olacak şekilde evden çıkıyor. Bahçeşehir’den 1 saat uzaklıktaki babaannesinin evinin önündeki çöp konteynerine bırakıyor. Sonra da kahve içmeye gidiyor” dedi. “Alabileceği en ağır cezayı aldı” Soruşturmanın sürüncemede kaldığının altını çizen Epözdemir, “Mahkeme henüz ikinci celsede tahliye kararı verdi. Bu mahkemenin yıllar önce Garipoğlu ailesinin milyar dolarlık hileli iflas dosyasında beraat kararı verdiğini öğrendik. Reddi hakim istedik, mahkeme çekildi ve yeni gelen heyetle birlikte adalet tecelli ederek emsal mahiyette ceza verildi. Alabileceği en ağır cezayı alarak 24 yıl hapis cezası aldı” diye konuştu. “15 yıl cezaevinde kalacaktı, bu ay tahliye olacaktı” Avukat Epözdemir, “15 yıl cezaevinde kalacaktı, bu ay tahliye olmuş olacaktı. Yani öldüğü iddiası var, yaşıyor olduğunun tespiti halinde. 10 Ekim 2014 tarihinde Cem Garipoğlu’nun intihar ettiği söylendi. İntihar ilaçla olabilir, silahla olabilir ama bir insanın cezaevinde kantinden çamaşır ipi alması, kafasına poşeti geçirmesi, 1 dakika boyunca bu ipi sıkması ve kendisini boğarak öldürmesi hayatın olağan akışına aykırı bir intihar yöntemi. Çünkü vücut ona reaksiyon verir. Bir insanın kendisini boğması çok zordur. Dosyada psikoloğun raporu var, intihara meyilli olmadığına dair. İntihar eden kişi bir intihar mektubu bırakır. Burada o var mı yok? Çince, Rusça öğreniyor bir intihar notu yazmak bu kadar zor olmasa gerek. Son 3 yıl içerisinde kanlı kanepe fotoğrafı çıktı. Sizin çocuğunuz Münevver Karabulut’u hunharca katletmiş. Siz başsağlığı dileklerinizi iletmiyorsunuz, cinayetin işlendiği kanlı kanepenin üzerinde mutlu aile fotoğrafı çektiriyorsunuz. Bu nasıl bir şeydir ya, bu çok gayri insani, gayri vicdani, gayri ahlaki bir tavırdır” ifadelerini kullandı. “Dişler, saçlar ve sırt kemiği gibi uzun kemikler üzerinde inceleme yapılacak” Bunların üstüne Münevver Karabulut’un ailesinin ‘fethi kabir isteyelim’ dediğini söyleyen Epözdemir, “Yaklaşık 2 yıldır bununla ilgili hukuk mücadelesi yürütüyorduk. Silivri Cumhuriyet Başsavcılığı bu talebimizi kabul etti. Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı’na talimat yazdı. Bu fethi kabir klasik bir fethi kabir olmayacak. Burada nasıl bir fethi kabir işlemi yapılacak? Mezarlık açılacak, mezarlıktan cesedin tamamı alınacak. Bir araçla birlikte Adli Tıp Kurumu’na götürülecek. Adli Tıp Kurumu cesedin üzerinde biyolojik ve kimyasal incelemeler yapacak. Özellikle dişler, kaldıysa saçlar ve sırt kemiği gibi uzun kemikler üzerinden DNA parçaları alınmak suretiyle biyolojik ve kimyasal inceleme yapılacak. Sonra tekrar buraya getirilip defnedilecek, mezar kapatılacak” diye konuştu. Avukat Epözdemir, “3 sonuç gelebilir. Birincisi, ‘Biz aradan geçen süre sebebiyle inceleme yapamıyoruz’, ikincisi ‘Ölen Cem Garipoğlu’dur’, üçüncüsü de ‘Ölen Cem Garipoğlu değildir’ şeklinde tespit yapılabilir” dedi. Ne olmuştu Münevver Karabulut 2009 yılında Bahçeşehir’de bulunan bir villada Cem Garipoğlu tarafından öldürüldü. Garipoğlu 10 Ekim 2014 tarihinde ise kaldığı hücrede ölü bulundu. Ölen kişinin Cem Garipoğlu olup olmadığı yönündeki iddialar üzerine Karabulut ailesi avukatları aracılığıyla fethi kabir işlemi yapılmasını talep etti. Talebi kabul eden Silivri Cumhuriyet Başsavcılığı, Cem Garipoğlu’nun mezarının açılması için Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı’na talimat yazdı. Savcılık, Üsküdar’da bulunan Karacaahmet mezarlığındaki kabrin 3 Ekim Perşembe günü saat 11.00’de açılmasına karar verdi.
Erzurum Aras EDAŞ sürdürülebilirlik çalışmaları kapsamında ‘Sıfır atık belgesi’ni aldı Aras Elektrik, sürdürülebilirlik çalışmalarında önemli bir adım daha atarak "Sıfır Atık Belgesi"ni aldı. Bu belge, şirketin çevresel sürdürülebilirlik alanında attığı adımların gelecek nesiller için daha temiz bir çevre oluşturma çabalarını destekliyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından başlatılan ’’Sıfır Atık Projesi’’ kapsamında çalışmalarda bulunan Aras EDAŞ, sürdürülebilirlik konusundaki hassasiyetini de göstermiş oldu. “Yaşanabilir Bir Dünya için Sıfır Atık” sloganıyla yola çıkan; israfın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, atık oluşum sebeplerinin gözden geçirilerek atık oluşumunun engellenmesini amaçlayan; atığın oluşması durumunda ise kaynağında ayrı toplanması ve geri kazanımının sağlanmasını hedefleyen Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Aras EDAŞ’a “Sıfır Atık Belgesi” verildi. Aldığı bu belgeyle kaynakların verimli kullanımı ve atık yönetimi konusundaki hassasiyetini kanıtlayan Aras EDAŞ, sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda sektörde öncü olmayı sürdürüyor. Sürdürülebilirlik çalışmaları ve çevre dostu uygulamalarıyla büyük bir başarıya daha imza atarak "Sıfır Atık Belgesi" alan Aras EDAŞ’ın bu önemli başarısı, insana, doğaya ve doğal kaynakların kullanımına gösterdiği titiz çalışmaların bir sonucu. Şirket, atık yönetimi, geri dönüşüm ve kaynak verimliliği gibi konularda çevre dostu uygulamaları ön planda tutuyor. Kaynakların sürdürülebilir ve verimli bir şekilde yönetiminin kaçınılmaz bir gereklilik olduğunu belirten Aras EDAŞ Genel Müdürü Fikret Akbaş: “Daha temiz bir dünya için çalışmak hepimizin görevi. Bu açıdan sıfır atık çalışmalarını oldukça önemsiyoruz. Atıkların boyutlarını göz önüne aldığımızda da özellikle kurum/kuruluşlara büyük sorumluluk düştüğünün farkındayız. Biz de Aras EDAŞ olarak, Sıfır Atık projesi ile geri dönüşüm ve yeniden kazanım çalışmalarıyla Şirketimizde bir kültür oluşturduk. Almış olduğumuz bu Sıfır Atık Belgesi, önümüzdeki süreçte sürdürülebilir stratejilerimiz için bize ayrı bir motivasyon kaynağı sağlayacak.” ifadelerini kullandı. Doğal kaynakların korunması, enerji verimliliğinin artırılması ve atıkların minimuma indirilmesi gibi konulara öncelik verdilerini dile getiren Akbaş: “Sürdürülebilir bir iş modeli oluşturuyoruz. Bu çerçevede, atık ayrıştırma, geri dönüşüm, enerji tasarrufu ve çevre dostu projelerle hem topluma hem de çevreye katkıda bulunuyoruz. Sıfır Atık Belgesi’ni alarak Şirketimizin sürdürülebilirlik stratejilerinin başarısını ve çevresel sorumluluk bilincini pekiştirmiş olduk. Bu tür adımlar, sadece bugünü değil, geleceği de koruma altına alarak çevresel sürdürülebilirliği güçlendiren adımlardır. Daha temiz bir dünya için atılan her adım, büyük bir fark oluşturur düşüncesindeyiz.” dedi. "Sıfır Atık Belgesi" atık yönetimi sürecinin doğru şekilde yürütülmesi, geri dönüşüm uygulamalarının etkin kullanılması ve kaynakların verimli bir şekilde yönetilmesi gibi kriterlere dayanıyor.
Adana Ticaret Bakanı Bolat: “21 yılda 5.5 milyar dolarlık savunma sanayi ihracatı yapar durama geldik” Ticaret Bakanı Ömer Bolat, "Türkiye’nin savunma sanayiinde kendine yeterlilik oranı yüzde 20’den yüzde 80’e yükselmiştir. Tam 12 milyar dolarlık yıllık üretim yapılmaktadır ve 5.5 milyar doları ihraç edilmektedir. Türkiye 21 yılda yılda 250 milyon dolar savunma sanayi ihracatından 5.5 milyar dolar savunma sanayi ihracatına yükselmiştir” dedi. Bakan Bolat, AK Parti’nin “Türkiye Buluşmaları”nda yaptığı açıklamada Adana’ya çok büyük önem verdiklerini belirterek, “Gereken bütün hizmetleri, yatırımları gerçekleştiriyoruz. AK Parti hükümetleri döneminde 22 yılda Adana’mıza 240 milyar Türk lirası değerinde binlerce eserler kazandırıldı. Binlerce projeler gerçekleştirildi. Altyapı, üstyapı, sağlıktan eğitime, enerjiden, ulaştırmaya, kimyaya varıncaya kadar, sanayiye varıncaya kadar çok büyük hizmetler tamam andı. Hiçbir zaman a partisi, b partisi ayrımı yaptı. Adana halkı da, Adana vilayetimizle bu hizmetlerden alması gerekeni almıştır. Bundan sonra da alacaktır” diye konuştu. Bakan Bolat, Adana için yapılan ve yapılmakta olan projeler hakkında da bilgi vererek şöyle devam etti: “Tabii Adana için büyük bir müjde olan konteyner limanını biliyorsunuz. Adana’mızı ticaret ve dış ticaret alanında ihracat alanında çok büyük katkı sağlayacaktır. Yine kimya organize sanayi bölgesinin yasal mevzuat işlemleri tamamlandı. 30 bin dönüm gibi büyük bir alanda. O da başta petrokimya sektörü olmak üzere, kimyanın değişik alanlarında Adana’ya, sanayide çok ciddi katma değer sağlayacak. Büyük bir artı değer meydana getirecek. Ceyhan Organize Sanayi Bölgesinde yatırımcıların beklediği ikinci etap kararı verildi. Yine Adana’mızda Karataş ilçesinde su ürünleri ihtisas bölgesi 6 bin dönüm arazide kuruluyor. 400 milyon dolarlık bir ihracat hacmine sahip olacak. Yine Karataş ilçesinde sera organize sanayi bölgesi o da 6 bin dönüm mertebesinde olacak. Tabii Adana aynı zamanda büyük bir tarım şehri. Meşhur Çukurovasıyla Türkiye’nin en gözde, en bereketli ovasına ev sahipliği yapan Adana tarımla özdeşleşmiş bir şehir aynı zamanda. Adana yine gıda ve pamuk ürününe bağlı olarak da gıda sanayi ve tekstil hazır giyim sanayinin de güçlü olan bir şehrimiz. Burada da hamdolsun tarımsal üretimdeki son iki yıl çok verimli, bereketli sezonlar geçirdik. Bu alanda Tarım Bakanlığımızla birlikte gerek üreticilerimizin gelirinin korunması, gerekse ihracat imkanlarının arttırılması konusunda Tarım ve Orman ile Ticaret Bakanlığı birlikte çok yoğun çalışmalar yürüttük. Bundan sonra da yürütmeye devam edeceğiz.” Adana’nın geçen 2023 yılında 4.1 milyar dolar ihracatı olduğunu ifade ederek, “Bu yıl ilk dokuz ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5.4 artışla Adana’nın ihracatı 3.2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu da inşallah geçen yılki 4.1 milyar doların üzerinde çıkılacağını göstermektedir. 4.1 milyar dolar, 2023’te ihracat yaparken 4.2. iki milyar dolar da ithalatı vardı geçen yıl Adana’nın. Ama bu yıl hamdolsun ithalatta yüzde 20 azalış var. İlk dokuz ayda ithalat 2.6 milyar dolarda kalmıştı. Adana’nın ithalatı böylece Adana dış ticarette fazla veren katma değer ortaya koyan bir ilimiz olarak başarılı olmuştur. Yine Ticaret Bakanlığı olarak yönetim ve denetimini Türkiye’nin ilk serbest bölgelerinden biri olan Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi de bu yıl ihracatta büyük bir atak yaptı. Geçen yılın tamamında 1.1 milyar dolar ihracat yapan Yumurtalık Serbest Bölgesi bu yılın ilk sekiz ayında 1.6 milyar dolar ihracat yaptı. Orada bin 700 kişi istihdam ediliyor. Ve şu anda 30 firma 53 faaliyet ruhsatıyla çalışma yapıyorlar. Orada 30-40 yeni fabrika daha kurulması için potansiyel bulunmakta. Bunun gerçekleşmesi için çabalarımızı arttıracağız” dedi. Bakan Polat, Ticaret Bakanlığı olarak Adana’nın ihracatının artması noktasında da destekler sağladıklarını dikkat çekerek, “Bu anlamda 2022 yılında Adana 48 milyon lira ihracat teşviki verdik. Hibe desteği 2023’te 2.5 kat artışla 128.5 milyon lira Ticaret Bakanlığı olarak ihracat destekleri verdik. Bu yıl ilk 8 ayda 223 milyon lira Adana’ya ihracat destekleri vermiş bulunuyoruz. Diğer taraftan hizmetler ihracatı için Adana’ya 25 milyon lira destek vermiş durumdayız.” Bolat, TEKNOFEST’in Türkiye’nin teknolojide, savunma alanında, havacılık alanında ulaştığı büyük boyutu, başarıyı sergilediğini ifade ederek, “ Birkaç bilgi vermek istiyorum. Değerli arkadaşlar. Türkiye 2022 senesinde sadece 250 milyon dolar savunma sanayi ihracatı olan bir ülkeydi. O da yaptığı tabanca, mühimmat gibi ürünlerin ihracatıyla sağlanıyordu. Ve Türkiye’nin savunma sanayinde kendine yeterlilik oranı yüzde 20 idi. Şu anda yeterlilik oranı yüzde 80’e yükselmiştir. Tam 12 milyar dolarlık yıllık üretim yapılmaktadır. Savunma sanayiinde ve 5.5 milyar dolarlık ihracat yapılmaktadır. Türkiye 21 yılda yılda 250 milyon dolar savunma sanayi ihracatından 5 milyar dolar savunma sanayi ihracatına yükselmiştir. Yüz 80 ülkeye 230 kalem ürün ihracatı yapılmaktadır. 180 ülkeye, 230 farklı savunma sanayi ürünü ihracatı yapılmaktadır. Bizim ihracatta kilogram başına değerimiz bir dolar 57 sentten savunma sanayinde kilogram ihracatımız 65 dolara gelmektedir. Ve bugün Savunma Sanayi Başkanlığı tarafından 900’e yakın proje devam ettirilmektedir. İşte bütün bu eser bu sonuçlar Adana Şakirpaşa Havalimanı’nda Teknofest’te sergilenmektedir” dedi.