EKONOMİ - 31 Ekim 2024 Perşembe 10:43

Dış ticaret açığı Eylül ayında yüzde 0,7 arttı

A
A
A
Dış ticaret açığı Eylül ayında yüzde 0,7 arttı

Eylül ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,7 artarak 5 milyar 95 milyon dolardan, 5 milyar 129 milyon dolara yükseldi. Genel ticaret sistemine göre ihracat yüzde 1,9, ithalat yüzde 1,4 azaldı.



Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Eylül ayı Dış Ticaret İstatistikleri’ni açıkladı. TÜİK ile Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle genel ticaret sistemi kapsamında üretilen geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2024 yılı Eylül ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,9 azalarak 21 milyar 987 milyon dolar, ithalat yüzde 1,4 azalarak 27 milyar 116 milyon dolar olarak gerçekleşti.


Ocak-Eylül döneminde ihracat yüzde 2,6 arttı, ithalat yüzde 8,1 azaldı


Genel ticaret sistemine göre ihracat 2024 yılı Ocak-Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2,6 artarak 191 milyar 754 milyon dolar, ithalat yüzde 8,1 azalarak 252 milyar 183 milyon dolar olarak gerçekleşti.


Eylül ayında enerji ürünleri ve altın hariç ihracat yüzde 2,9, ithalat yüzde 4,5 arttı


Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, 2024 Eylül ayında yüzde 2,9 artarak 20 milyar 231 milyon dolardan, 20 milyar 819 milyon dolara yükseldi.


Eylül ayında enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat yüzde 4,5 artarak 20 milyar 286 milyon dolardan, 21 milyar 203 milyon dolara yükseldi.


Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret açığı Eylül ayında 383 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret hacmi yüzde 3,7 artarak 42 milyar 22 milyon dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu ayda enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 98,2 oldu.


Dış ticaret açığı Eylül ayında yüzde 0,7 arttı


Eylül ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,7 artarak 5 milyar 95 milyon dolardan, 5 milyar 129 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Eylül ayında yüzde 81,5 iken, 2024 Eylül ayında yüzde 81,1’e geriledi.


Dış ticaret açığı Ocak-Eylül döneminde yüzde 31,1 azaldı


Ocak-Eylül döneminde dış ticaret açığı yüzde 31,1 azalarak 87 milyar 664 milyon dolardan, 60 milyar 430 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Ocak-Eylül döneminde yüzde 68,1 iken, 2024 yılının aynı döneminde yüzde 76,0’a yükseldi.


Eylül ayında imalat sanayinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,5 oldu


Ekonomik faaliyetlere göre ihracatta, 2024 Eylül ayında imalat sanayinin payı yüzde 94,5, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,4, madencilik ve taşocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,6 oldu.


Ocak-Eylül döneminde ekonomik faaliyetlere göre ihracatta imalat sanayinin payı yüzde 94,3, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,5, madencilik ve taşocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,7 oldu.


Eylül ayında ara mallarının toplam ithalattaki payı yüzde 67,7 oldu


Eylül ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu


Eylül ayında ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya’ya yapılan ihracat 1 milyar 680 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 1 milyar 400 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 1 milyar 263 milyon dolar ile ABD, 1 milyar 133 milyon dolar ile Irak, 1 milyar 48 milyon dolar ile İtalya takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 29,7’sini oluşturdu.


Ocak-Eylül döneminde ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya’ya yapılan ihracat 15 milyar 295 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 11 milyar 789 milyon dolar ile ABD, 11 milyar 151 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 9 milyar 514 milyon dolar ile Irak ve 9 milyar 323 milyon dolar ile İtalya takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 29,8’ini oluşturdu.


İthalatta ilk sırayı Çin aldı


İthalatta Çin ilk sırayı aldı. Eylül ayında Çin’den yapılan ithalat 3 milyar 737 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 3 milyar 304 milyon dolar ile Rusya Federasyonu, 2 milyar 521 milyon dolar ile Almanya, 1 milyar 412 milyon dolar ile İtalya, 1 milyar 392 milyon dolar ile ABD izledi. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 45,6’sını oluşturdu.


Ocak-Eylül döneminde ithalatta ilk sırayı Çin aldı. Çin’den yapılan ithalat 33 milyar 130 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 32 milyar 483 milyon dolar ile Rusya Federasyonu, 19 milyar 816 milyon dolar ile Almanya, 13 milyar 802 milyon dolar ile İtalya, 12 milyar 231 milyon dolar ile ABD izledi. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 44,2’sini oluşturdu.


Geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre ithalatta, 2024 Eylül ayında ara mallarının payı yüzde 67,7, sermaye mallarının payı yüzde 16,1 ve tüketim mallarının payı yüzde 15,6 oldu.


İthalatta, 2024 Ocak-Eylül döneminde ara mallarının payı yüzde 69,5, sermaye mallarının payı yüzde 14,9 ve tüketim mallarının payı yüzde 15,4 oldu.


Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ihracat yüzde 1,2 azaldı


Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2024 Eylül ayında bir önceki aya göre ihracat yüzde 1,2 azalırken, ithalat yüzde 1,0 arttı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2024 yılı Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ihracat yüzde 1,2, ithalat yüzde 1,4 azaldı.


Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatı içindeki payı yüzde 3,9 oldu


Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.4 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Eylül ayında ISIC Rev.4’e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,5’tir. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3,9’dur. Ocak-Eylül döneminde ISIC Rev.4’e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,3’tür. Ocak-Eylül döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3,4’tür.


Eylül ayında imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 83,9’dur. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 12,6’dır. Ocak-Eylül döneminde imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 81,4’tür. Ocak-Eylül döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 11,2’dir.


Özel ticaret sistemine göre ihracat 2024 yılı Eylül ayında 19 milyar 989 milyon dolar oldu


Özel ticaret sistemine göre, 2024 yılı Eylül ayında, ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,9 azalarak 19 milyar 989 milyon dolar, ithalat yüzde 1,4 azalarak 25 milyar 348 milyon dolar olarak gerçekleşti.


Eylül ayında dış ticaret açığı yüzde 0,3 artarak 5 milyar 344 milyon dolardan, 5 milyar 358 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Eylül ayında yüzde 79,2 iken, 2024 Eylül ayında yüzde 78,9’a yükseldi.


İhracat 2024 yılı Ocak-Eylül döneminde 173 milyar 417 milyon dolar oldu


Özel ticaret sistemine göre ihracat, 2024 yılı Ocak-Eylül döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2,1 artarak 173 milyar 417 milyon dolar, ithalat yüzde 8,5 azalarak 234 milyar 822 milyon dolar olarak gerçekleşti.


Ocak-Eylül döneminde dış ticaret açığı yüzde 29,3 azalarak 86 milyar 807 milyon dolardan, 61 milyar 404 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Ocak-Eylül döneminde yüzde 66,2 iken, 2024 yılının aynı döneminde yüzde 73,9’a yükseldi.


Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Konya İmalat sanayii firmalarının yeşil dönüşüm yol haritaları MEVKA desteği ile belirlenecek Mevlana Kalkınma Ajansı (MEVKA), 2024 Yılı İmalat Sanayinde Dönüşüm Teknik Destek Programı kapsamında destek almaya hak kazanan proje sahibi firmalara yönelik Yeşil Dönüşüm Eğitim Programı düzenledi. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Uzmanı Dr. Tuba Budak Duhbacı tarafından gerçekleştirilen eğitim programı ile firmaların yeşil dönüşüm yol haritalarının belirlenmesi ve bu alanda çalışma yürüten insan kaynakları kapasitesinin artırılması hedefleniyor. Ajans olarak gerçekleştirdikleri eğitim programı ile ilgili değerlendirmelerde bulunan MEVKA Genel Sekreteri Dr. İhsan Bostancı, “Hepimizin yakından takip ettiği üzere özellikle son dönemlerde adını sıkça duymaya başladığımız iklim değişikliği kavramı, doğal kaynakların azalmasına rağmen artan dünya nüfusu, hızla gelişen sanayi, yanlış tarımsal uygulamalar, doğanın ve çevrenin tahrip edilmesi ve sayabileceğimiz daha pek çok sebebin bir sonucu olarak ortaya çıkmış ve gelişmişlik düzeyinden bağımsız olarak tüm ülkeleri etkileyen niteliğiyle günümüzün en büyük çevresel, ekonomik ve hatta sosyal tehditlerinden birisi haline gelmiştir. İklim değişikliği sürecine daha geniş bir perspektiften bakıldığında konunun aslında salt bir küresel ısınma olayı değil, temel bir kalkınma sorunu olduğu da açıkça görülmektedir. Çünkü iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında düşük karbonlu ekonomiye küresel düzeyde geçilmesi hususu, insanların yaşam biçimlerini, üretim ve imalat yöntemlerini değiştirecek köklü bir dönüşüm öngörmektedir. Kısaca, çevre mevzuatları nedeni ile üretim maliyetleri artan Avrupa Birliği’ndeki üreticilerin haksız rekabetten korunması için düşük maliyetli fakat yüksek emisyonla üretilmiş ürünlerin AB pazarına ihraç edilirken, içerdiği karbon yoğunluğuna göre vergilendirilmesi olarak da tanımlayabileceğimiz Sınırda Karbon Düzenlemesi pek çok sektörü yakından ilgilendirmektedir. Nitekim 2023 yılında uygulanmaya başlanan ve 2026 yılında tam kapsamlı olarak hayata geçirilmesi planlanan düzenlemenin, ilk etapta karbon sızıntı riski en yüksek ürünlere odaklanılarak; çimento, demir-çelik, alüminyum, gübre ve enerji sektörlerine, sonra ise tüm sektörlere yönelik olarak uygulanması gündemdedir. Bu durumun etkilerinin en aza indirilmesi noktasında ciddi çalışmalar yürütülmektedir. Bu çerçevede yürütülen çalışmaların başında ise AB tarafından ortaya konulan Avrupa Yeşil Mutabakatı ve ülkemiz tarafından da TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen Paris İklim Antlaşması gelmektedir. Bu hedef, ülkemizi 2050 yılına kadar 60 milyar avro Karbon Vergisi ödeme yükümlülüğünden kurtaracak olması bakımından üzerinde önemle durulması ve yeni politikalar geliştirilmesi gereken bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkemiz, bu mutabakat kapsamında 2053 yılı için kendisine net sıfır emisyon hedefi belirlemiş ve hazırladığı iklim değişikliği eylem planlarını kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları işbirliği ile tek tek hayata geçirmektedir. Bu noktada, ihracatının yaklaşık yarısını AB ülkelerine gerçekleştiren ülkemizin gerek küresel rekabette geri kalmaması, gerekse de bu devasa kaynağın ülke ekonomisine kazandırılması adına hepimize büyük sorumluluklar düşmektedir. Bizler de ajans olarak bu doğrultuda; imalat sanayii başta olmak üzere tarım, hayvancılık ve turizm gibi sektörlere yönelik yenilenebilir enerji kullanımının artırılması, döngüsel ekonominin yaygınlaştırılması ve enerji başta olmak üzere kaynakların verimli kullanımına yönelik olarak uyguladığımız teknik ve mali destek programlarımız ile 33 projeye güncel rakamlarla yaklaşık 105 milyon TL destek vererek 273 milyon TL’lik yatırımı harekete geçirmiş durumdayız. Bununla birlikte, ajans olarak, bölgemizde imalat sanayinde faaliyet gösteren firmalarımızın kurumsal, dijital ve yeşil dönüşümlerinin sağlanması amacıyla ilan ettiğimiz İmalat Sanayinde Dönüşüm Teknik Destek Programı kapsamında başarılı bulunan 36 projeden 11’inin firmalarımızın yeşil dönüşüm süreçlerinin tamamlanmasına yönelik olduğunu, bu kapsamda firmalarımızın enerji etütlerinin yapılması ve yeşil dönüşüm süreçlerine ilişkin yol haritaları hazırlanmasına yönelik faaliyetler yürütüleceğini özellikle dile getirmek istiyorum. Ajansımız desteği ile hayata geçirilecek olan bu projelerin, imzalanan protokoller kapsamında Konya Sanayi Odamız ve TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi ile işbirliği içerisinde gerçekleştirileceğini dile getirerek verdikleri destekler için Konya Sanayi Odamıza ve TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’mize ayrıca teşekkür etmek istiyorum. Son olarak da ajansımız öncülüğünde İklim Değişikliği, Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması temalarına yönelik olarak, ilimizin sera gazı emisyonlarının azaltılması odağında ve Türkiye’nin Net Sıfır hedefine yönelik ilgili ekosistemlerin geliştirilmesi, iyileştirilmesi, kurumların nitelikli insan kaynakları kapasitesinin artırılması, kurumlar arası işbirliklerinin artırılması amacıyla Konya İl Yeşil Mutabakat Komitesi kurulmuş ve belirli periyotlarla da gündemli toplantılar gerçekleştirerek çalışmalarını sürdürmektedir. Ajansımız tarafından gerçekleştirilen bu eğitim programı kapsamında da imalat sanayiinde faaliyet yürüten firmalarımıza yönelik TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsü’nden Uzman Araştırmacı Tuba Budak Duhbacı tarafından Avrupa Yeşil Mutabakat Uyum Süreci, Karbon Ayak İzi Kavramı ve Hesaplama Metodolojisi, İmalat sektöründe karbon ayak izi hesaplama demonstrasyon çalışması, Kaynak Verimliliği Konsepti, Temiz Üretim Metodolojisi, Vaka Çalışması, İmalat Sanayinde Temiz Üretim Çalışmaları ve Kazanımlar, İmalat Sanayinde Temiz Üretim Çalışmaları Türkiye ve Dünyadaki Uygulamalar, Yeşil Finansman Olanakları gibi konularda eğitimler verildi. Eğitimlerin ardından TÜBİTAK Uzmanlarımız ve Sanayi Odamız ile birlikte destek alan firmalarımızın enerji etütleri yapılacak ve firmalarımızın yeşil dönüşüm yol haritaları belirlenecek. Ajans olarak bölgemizde yer alan firmalarımızın yeşil dönüşüm süreçlerinin tamamlanmasına yönelik çalışmalarımızın devam edeceğini belirterek, kıymetli destekleri için Konya Sanayi Odamıza ve TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’mize çok teşekkür ediyor eğitim programımızın hayırlara vesile olmasını diliyorum” dedi.
Gaziantep Hacıbaba Mahallesi’nde Fatma Şahin’e sevgi seli Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin Hacıbaba Parkı’nın çalışmalarını incelerken çocuklar tarafından sevgiyle karşılandı. Büyükşehir Belediyesi tarafından planlanan Hacıbaba İçme Suyu Arıtma Tesisi’nin bir bölümü Hacıbaba Parkı oluyor. Yapım çalışmaları yüzde 90 oranında tamamlanırken, parkın vatandaşların kullanımına açılacak. 2 bin 300 metrekarelik alanıyla bölgedeki yeşil alan ihtiyacını karşılayacak park, sosyal hayatı canlandıracak bir merkez olması hedefleniyor. Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin’in, yeşil alanları genişletmeye yönelik vizyonuyla planlanan Hacıbaba Parkı, bölgedeki yeşil alan eksikliğini gidermek ve vatandaşlara keyifli vakit geçirebilecekleri bir alan sunmak amacıyla hayata geçiriliyor. Hacıbaba İçme Suyu Arıtma Tesisi’’nin bir bölümünün vatandaşa açılarak başlatılan parkın yapım çalışmaları yüzde 90 oranında tamamlanırken, geri kalan kısmının da hızla tamamlanarak kısa sürede hizmete sunulması hedefleniyor. 2 bin 300 metrekarelik alanda yer alacak parkta, çocukların güvenle oynayabileceği bir çocuk oyun alanı, yetişkinlerin spor yapabileceği bir basketbol sahası ve geniş yeşil alan bulunacak. Parkın sosyal hayatı canlandıracak bir merkez olması hedefleniyor. Ayrıca, "Haydi Çaya" konseptiyle vatandaşlara çay servisi yapılması planlanarak parkın sosyal buluşmalar için cazip bir nokta olması sağlanacak. Yeşil Gaziantep hedefine katkı Fatma Şahin’in liderliğinde sürdürülen “Yeşil Gaziantep” projesi kapsamında hayata geçirilen Hacıbaba Parkı, şehrin yeşil alan ihtiyacına önemli bir katkı sunacak. Bu proje, doğayla iç içe mekanlar oluşturarak bölge halkının yaşam kalitesini artırmayı amaçlıyor. Bölgedeki sosyal ve yeşil alan ihtiyacı karşılanıyor Hacıbaba Parkı’nın planlanması, bölge halkının uzun süredir dile getirdiği sosyal alan eksikliğine yanıt verecek. Park, sadece bir yeşil alan olarak değil, aynı zamanda çocukların oyun oynayabileceği ve sosyalleşebileceği, yetişkinlerin ise spor yapıp dinlenebileceği bir yaşam alanı olarak hizmet verecek. Parka yakın yaşayan bölge sakinleri, bu yeni alanın sağladığı sosyal ve yeşil imkanlardan oldukça memnun görünüyor.
Balıkesir Ayvalık’ta mazgal ve yağmur suyu kanallarına temizlik harekatı Balıkesir’in Ayvalık ilçesinde, Ayvalık Belediyesi ve Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (BASKİ) ortaklığında Ayvalık genelinde mazgal ve yağmur suyu kanallarında büyük temizlik harekâtı başlatıldı. Balıkesir Büyükşehir Belediyesi ve Ayvalık Belediyesi ekiplerinin işbirliğinde ve koordineli olarak sürdürülecek olan çalışmalarla; mazgal ve yağmur suyu kanallarında dip bucak temizlik gerçekleştirilecek. Ekipler 7/24 mesai yaparak, yaklaşan kış mevsimi öncesinde bakım, onarım ve temizlik hizmetlerini titiz bir şekilde tamamlamayı planladı. Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin, tıkalı durumdaki kanalların, hem ilçenin hem de vatandaşların sel ve su baskını riskine karşı savunmasız hale getirebileceğini söyledi. Bu bilinçle, ilçe genelinde kapsamlı bir bakım ve temizlik çalışması yürütüldüğünü vurgulayan Başkan Mesut Ergin, “Çalışmalar Ayvalık genelinde tüm sahada 7 gün 24 saat olarak devam ediyor. Ayvalık Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü ve BASKİ ekipleri ortaklığında, yağmur kanallarında, rögarlarda kapsamlı temizlik çalışması başlattık. Yoğun geçen yaz sezonunda gelişigüzel atılan çöpler, yağmur kanallarından tek tek ayıklanacak. Temizlik çalışmaları aralıksız sürdürülerek kış sezonuna güvenli bir şekilde hazırlanılacak” dedi. Ekipler, aşırı yağışlar nedeniyle yaşanabilecek olumsuzlukların önüne geçebilmek amacıyla, cadde, sokak, mazgal ve çevre temizliği çalışmalarını aralıksız 7/24 sürdürüyor. İlçe genelinde yağmur suyu drenaj kanallarını atıklardan arındırmaya başlayan ekipler Ayvalık’ın kışı karşılama hazırlığını tamamlamak için gece gündüz çalışıyor. Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin, “Ayvalık’ımıza kendi evimize gösterdiğimiz özenle, titizlikle davranalım, kendi evimizi nasıl temiz tutuyorsak kentimiz için de öyle davranalım. Ayvalıklı hemşehrilerimden rica ediyorum. Özellikle yağmur suyu drenaj kanallarına küçük bir çöp dahi atmayalım, tıkanma, taşma ve sel gibi felaketler ile karşı karşıya kalmayalım,” diyerek uyarıda bulundu.