Türkiye’nin bir çok noktasında yetiştiriciliği yapılmayan, Düzce’de verilen destekler ile en çok üretimi yapılan şehirler arasında yer alan Manda, sıcak havalarda girdiği Melen deresi ile Afrika belgesellerini aratmıyor. İstanbul, Bursa ve Samsun’un ardından en çok mandanın bulunduğu Düzce’de, ineğe göre daha verimli ve daha az masraflı olan manda yetiştiriciliğine talep her geçen gün artıyor. Besicileri manda yetiştiriciliğine sevk eden en önemli etken ise sütünün ve yoğurdunun lezzeti ile kalitesi. İneklere nazaran gördüğü her otu yiyebilme özelliğine sahip olan mandaların sıcak havalarda serinlemek için başvurdukları yöntem ise görenleri şaşkına çeviriyor. Gün içerisinde güneş ışınlarından korunmak için boylarını aşan çamur göletlerine giren mandalar, akşam eve dönüş yolculuğunda derin su göletlerine girerek temizleniyor. Girdikleri çamur ve su göletlerinde sadece baş bölümü dışarıda kalan manda sürüsünün çekilen görüntüleri ise Afrika’da çekilen belgeselleri aratmadı.
"Sıcak zamanlarda genelde vakitlerini suda geçirirler"
Manda yetiştiriciliğinin Düzce’de son yıllara nazaran giderek arttığını belirten yetiştirici Murat Yılmaz, mandaların sıcak havalarda suya ve çamura girdiğini sevdiğini belirterek, “ Burada Afrika’dan esintiler diyebiliriz. Mandalarımızı görüyorsunuz. Manda hayvanının renginin siyah olmasından dolayı güneş ışınları aşırı derecede etkiliyor. Bu sebeple hayvan suyu ve bil hassa çamuru daha çok seviyor ve serinliyorlar. Sıcak zamanlarda genelde vakitlerini suda geçirirler. Serin havalarda meralarda yayılmayı sever hayvanlar” dedi.
Afrika belgesellerini aratmıyor
Mandaların suda veya çamurda olduğunu gören bir çok vatandaş fotoğraf çektiğini belirten Yılmaz, “Dışarıdan gelenler gördüklerinde burayı genelde fotoğraf çekiyorlar. Değişik bir havaymış gibi hatıra veya anı bırakırlar. Alışkın olmadıkları bir ortam olduğu için fotoğraf çekiyorlar. Türkiye’nin bir çok yöresinde manda olmadığı için bir çok kişi burada veya belirli bölgelerde görebiliyor mandayı. Birde vatandaşlar bunu belgesellerde izliyor. Mandanın bir diğer ismide buffalodur. O yüzden yabancı misafirler yani buralı olmayanlar geldikleri zaman buralara çok cazip geliyor. Mandalar ile birlikte fotoğraf çekmeyi seviyorlar” şeklinde konuştu.
Güneşin en dik olduğu zamanlarda suya ve çamura giren mandalar, akşam üstü merada otlanmak için çıkış yaparak daha sonra çamurlara yatıyor.
Enes Bektaş-Ali Yıldız
