Tokat’ın Kızık köyünde üretilen ve Oğuzların Kızık boyuna özgü olan geleneksel Kızık kilimi, kadınların duygularını ve düşüncelerini taşıyan motifleriyle dikkat çekiyor. Tokat İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Tokat Olgunlaşma Enstitüsünün iş birliğiyle gerçekleştirilen Ar-Ge çalışmaları ve saha araştırmaları sonucunda Kızık kilimi, coğrafi işaret alarak korunmaya alındı. Kızık kiliminin coğrafi işaretle korunması hem geleneksel el sanatının yaşatılmasına hem de kadınlara ekonomik kazanç sağlıyor.
"Aslına sadık kalınarak üretilmesine katkıda bulunduk"
Var olan değerlere sahip çıktıklarını söyleyen Tokat Olgunlaşma Enstitüsü öğretmenlerinden Serap Buzludere, "Kadınlarımızın duygularını, düşüncelerini, sevinçlerini ve üzüntülerini aktardığı Kızık kilimi, kendine özgü desenleri ve dokuma tekniğiyle ön plana çıkmaktadır. Kilimlerimizdeki desenler yöremizin tarihini, kültürünü ve yaşam tarzı da yansıtmaktadır. Yapılan Ar-ge çalışması ve saha araştırmaları sonucunda Kızık kilimi coğrafi işaret başvuru sürecini öz kaynaklarımızla ve deneyimlerimizde var olan değerlerin altını çizerek tamamladık. Tokat İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Tokat Olgunlaşma Enstitüsü olarak şehrimizin markalaşmasında artı bir değer kazandırdık. Alınan coğrafi işaretle Kızık kiliminin devlet güvencesi altında korunmasına, tanınmasına, aslına sadık kalınarak üretilmesine katkıda bulunduk. Enstitümüze, tecrübe ve farklı bir birim daha kazandırmış olduk" dedi.
"Genç kızlar motiflerle eş adaylarına mesajlar verirlerdi"
Kızıkların Oğuz boyu olduğunu belirten Kültür Derneği Başkanı Ahmet Öztek, “Kızık köyü Oğuzların soyundan gelmektedir. Tarihte Kızık’la göçebe bir hayat sürmüşlerdir. Ana geçim kaynaklarından birisi de küçükbaş hayvan yetiştiriciliğidir. Burada da koyunculuk özellikle keçi yetiştiriciliği çok önem arz etmektedir. Koyunların etinden, sütünden, yününden faydalanmışlardır. Bu yünü özellikle kışın uzun gecelerde büyüklerimiz ip olarak eğer, tarar ve bükerdi. Özellikle doğadan topladıkları otlarla boyayıp da kış gecelerinde bunu kilim haline getirirlerdi. Dokurlardı. Sadece bu yünü Kızık kilimi olarak değil de çuval, heybe, tuzluk, çanta ve yolluk gibi farklı alanlarda da dokumaları vardı. Kızık köyünde geleneksel hale gelmişti. Her evlenen bir erkeğe ve kıza bu kilimler dokunurdu. Özellikle nişanlısı olan kızlarımız bu dokumalarla toplumda belirtemediği bazı üzüntülerini, kaygılarını, heyecanlarını motif olarak dokuyup bir nevi de gelecekte eşi olacak kişiye de bir mesaj iletirdi. O günden bugüne gelen Kızık kilimi de şu anda biraz fabrikasyon ürünlere yenik düşmüş durumdadır. Bu tür projeleri her zaman biz destekliyoruz. En azından köyümüz için bir katkı sağlar. Kültürel değerlerimiz toprağa gömülmez. Su yüzüne tekrar çıkar diye düşünüyorum” diye konuştu.
“Kadınlarımıza geçim kaynağı oldu”
Kızık Köyü Muhtarı İbrahim Karabulut ise, “Bizim kadınlarımıza özellikle de bir geçim kaynağı olmuştur. Tescillenen bu ürünümüz kilimimiz inşallah gelecek nesillere aktarılacaktır” dedi.
Yasin Kıras - Sedat Özata
