AÜ Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Gökoğlu, son dönemde Antalya kıyılarında ve plajlarda insanlar tarafından görüntülenen nesli koruma altındaki Akdeniz fokları hakkında açıklamalarda bulundu. Fokların deniz memelilerinden olduğunu belirten Gökoğlu, Akdeniz fokunun ise Akdeniz’e özgü endemik bir tür olduğunun altını çizdi. Mehmet Gökoğlu, bilimsel ismi "monachus monachus" olan Akdeniz foklarının, Türkiye kıyılarında Samsun, Marmara Adası civarı, İzmir Foça, Fethiye kıyıları, Gökova Körfezi, Antalya ve Mersin kıyılarında varlığının tespit edildiğini belirtti.
Akdeniz fokunun dünyada sayısının 500 ile 700 arasında değiştiğini aktaran Gökoğlu, “Kırmızı listede yer alan memelilerden biridir. Akdeniz fokunun en büyük özelliği temiz bölgelerde yaşamasıdır. O bölgede kirliliğin olmadığının göstergesidir bu açıdan içinde bulunduğumuz durum sevindirici. Fokların halen Antalya falezlerde doğal hayatları halen devam ediyor. Son zamanlarda ülkemizdeki fok popülasyonlarda bir toparlanma var. Dünyadaki 600-700 fok sayısının dörtte üçü Yunanistan ile Türkiye kıyılarında yaşıyor. Koruma bunda etkili” dedi.
"Çocuk fok dalgalar arasında oynuyor"
Fokların çok fazla yavru veren canlılar olmadığını işaret eden Gökoğlu, “Özellikle eylül, ekim kasım aylarında yavrulayıp, bu aylarda yavruyu sütten keserler. Yaklaşık 4-5 ay emzirip yavruyu sütten kesiyor. Bu yavruların da sahillerimizde güzel görüntülerini görüyoruz. Yavru sütten kesilen çocuk fok, dalgalar arasında oynuyor. Ya da plajda insanlara yaklaşıyor. Ya da kıyıya çıktığında görüntülendiğini görüyoruz” diye konuştu.
"Foklara yaklaşılmamalı"
Foklara yaklaşılmaması ve rahatsız edilmemesi noktasında bir kez daha insanları uyaran Gökoğlu, "Bir fok görüldüğü zaman yanına yaklaşılmaması gerekiyor. Çünkü foklar insanlarla çok çabuk bağ kuran canlılardır. Onların doğal yaşamına girmemek gerekir. Görüntü uzaktan alınabilir ama yanına kadar yaklaşıp video çekmek doğru değil. Bize alıştığı zaman aramızda dolaşır. Balıkçıya yaklaşır ağına girer ölür. Bunlar yabani hayvanlar, insanların arasında girdiği zaman ısırabilir. En güzeli bu canlıya yaklaşmamak ve doğal hallerine bırakmak gerekir” ifadelerine yer verdi.
"Güzel görüntüler"
Gökoğlu, sütten kesilen, avlanmayı yeni öğrenen fokların kıyıya çıkıp güneşlendiğini ve dalgalar arasında oynamasının çok güzel görüntüler olduğunu belirtti. Foklarla ilgili bazen üzücü durumlarla da karşılaştıklarının altını çizen Gökoğlu, bazen fırtına da bazen de ağa yakalanma gibi olaylarla ölümlerinin olabildiğini belirtti. Fokların gezgin canlılar olduğuna değinen Mehmet Gökoğlu, Antalya falezlerdeki foku, Manavgat’ta Kemer’de, Gelidonya’da görülebileceğini sözlerine ekledi.
"Caretta caretta uyarısı"
Akdeniz kıyılarında bugünlerde tatlı bir telaş daha olduğuna dikkat çeken Gökoğlu, “İlk yumurta bırakan caretta carettaların yavruları çıkmaya başladı. Ama halen yumurta bırakma işlemine devam edenler de var. Bu canlı karaya çıkıp yumurta bırakacağı esnada video çekmeye çalışan vatandaşlarımız var. Bu canlılar rahatsız edilmesin. Bunun yapılmaması gerekir. Ayrıca yeşil kaplumbağaya turistler tarafından eziyet görüntüleri vardı. Buda yanlış, biz onların yaşam alanına giriyoruz” ifadelerini kullandı.
İsa Akar-Akif Yılmaz
