Osmanlı döneminde Edirne’de üretilen ve formülünün Fransa’ya götürülmesinin bir "casusluk" hikayesine benzetilmesiyle "efsane renk" olarak anılan ’Edirne Kırmızısı, Trakya Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu Giyim Üretim Teknolojisi Programı öğrencilerinin elinde hayat buluyor.
Haftanın belli günleri atölyede ders gören TÜ Edirne Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu Giyim Üretim Teknolojisi Programı öğrencileri, Edirne Kırmızısı kumaş ve ipliklerini kullanarak çanta, cepken, şalvar, elbise, yastık kılıfı, geleneksel kıyafetler, fular ve hediyelik eşya gibi çeşitli tekstil ürünleri ortaya çıkarıyor. Atölyede hazırlanan ürünlerin, gelecek aylarda satışa sunulması hedefleniyor.
Edirne’de tarihi yapıların süslemelerinde ve şehrin geleneksel el sanatlarında kullanılan renk, aradan geçen süreçte unutulmaya yüz tuttu. Trakya Üniversitesi tarafından uzun yıllardır yürütülen çalışmalar çerçevesinde Edirne’de üretilmeye başlanılan kök boya bitkisi rubia tinctorumun’dan elde edilen sonuçlar, umutları yeniden yeşertti. Bitkinin hasadından sonra elde edilen ’Edirne Kırmızısı’ artık giyim eşyalarında da kullanılıyor. Bu çalışmalarla, hem rengin kent kültürüne kazandırılmasını hem de tekstil sektöründe yaygınlaşmasını hedefliyor.
"Ticari bir ürüne dönüştürmeyi hedefliyoruz"
Trakya Üniversitesi Edirne Gülü ve Kırmızısı Araştırma ve Geliştirme Merkez Müdürü, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Tekstil, Giyim, Ayakkabı ve Deri Bölümü Başkanı Doç. Dr. Nilgün Becenen, kültürel değeri olan Edirne Kırmızısı’nı satışı yapılan ve hediye olarak götürülen ticari bir ürüne dönüştürmeyi hedeflediklerini söyledi.
Edirne Kırmızısı’nın kültürel ve tarihi farkındalığını oluşturduklarını belirten Do. Dr. Becenen, "Artık sıra geldi ürün bazında görmeye. Bu kadar çok ziyaretçi varken ve her anlamda Edirne adından söz ettirirken, bu rengi de buraya katalım istedik. Bir marka ve katma değerli ürün olarak şehrimize katkı sağlayalım. Edirne Kırmızısı diğer kırmızılardan farklı kendine has özellikleri olan bir kırmızı. Her şeyden önce doğal bir boyadan elde ediliyor. Edirne topraklarında yetiştirilmiş özel ikliminde büyümüş bir Kökboya bitkisi (Rubia tinctorum) olarak karşımıza çıkıyor. Her şeyiyle yöresel Edirne Kırmızısı bir yandan kültürel bir değer olurken, diğer yandan da sağlıklı bir yaşam ve doğa için doğala dönüşün bir başlangıcıdır" ifadelerine yer verdi.
Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu Giyim Üretim Teknolojisi Programı Dr. Öğr. Üyesi Hayri Şen, öğrencilerin kültürel bir boya olması ve geçmişte Saray’da Osmanlı döneminde kullanılması sebebiyle kendilerini çok iyi hissettiğini ve heyecanlı olduklarını söyledi.
"Bu renk hakkında çok fazla bir bilgim yoktu"
Dikiş ve kalıp üzerine eğitimler aldıklarını söyleyen Giyim Üretim Teknolojisi 1. Sınıf Öğrencisi Elif Bitmez, "Şuanda Edirne Kırmızı ile ilgili çalışmalar yapıyoruz. Uzunköprülü olmama rağmen bu renk hakkında çok fazla bir bilgim yoktu. Bu kültürel değerin tekrar hayata kazandırılmasından ve bunun bir ucundan tutabildiğim için mutluyum. İlerde bu renkle ilgili çalışmalar yapmayı düşünüyorum" dedi.
İlk defa Edirne’ye geldiği zaman böyle bir renk olduğunu öğrendiğini belirten Giyim Üretim Teknolojisi 1. Sınıf Öğrencisi Rümeysa Bedirhan, ileride atölye açtığında bu kök boyaları üretip toplayıp çalışmalar yapmayı istediğini aktardı.
(ÖC-
