Emeklilik dilekçesinin verildiği tarihteki güncelleme katsayısı ömür boyu alınan emekli aylığı miktarını da etkiliyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), emekli olacak çalışanların aylıklarını bağlarken kişinin çalışma yaşamı boyunca kuruma bildirilen prime esas kazançlarına, prim ödeme gün sayısına ve aylık bağlama oranına göre hareket ediyor. Enflasyonun yüksek olduğu yıllarda ise emeklilik dilekçesinin verilme tarihi de bağlanacak ilk aylığın tutarı açısında büyük önem taşıyor. Bu çerçevede Türkiye Gazetesi Yazarı ve Sosyal Güvenlik Başuzmanı İsa Karakaş, hangi tarihte emekli olmanın daha avantajlı olduğunu İhlas Haber Ajansı muhabirine değerlendirdi.
Karakaş, geçen yıl yapılan hesaplamalarda 2023 yılında verilen emeklilik dilekçesinin 2024’e göre daha avantajlı olduğunu fakat bunun çok büyük bir oran olmadığını dile getirdi. Bu sene ki oranların daha yüksek olduğuna dikkati çeken Karakaş, bu oranın Türkiye tarihindeki en yüksek oran olduğunu vurguladı. Oluşan oranların sigorta primine esas kazançlara, sigorta prim gün sayısına ve çalışılan döneme göre kişiden kişiye farklılıklar gösterebileceğini söyleyen Karakaş, "Emeklilikle ilgili maaş bağlanırken Sosyal Güvenlik Kurumu’nun mevzuatında yer alan tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ve gelişme hızı baz alınıyor. Geçen sene için TÜFE’yle gelişme hızını göz önünde bulundurduğumuz zaman 2024 yılı için emeklilik dilekçenizi verdiğinizde, 2023 yılı enflasyon oranları da bu çerçevede göz önünde bulundurulduğunda yüzde 64,77 olduğunu, yine gelişme hızının ise yüzde 4,5 olduğunu görüyoruz. Buna göre güncelleme katsayısının yaklaşık yüzde 66,12 olduğunu söyleyebiliriz. Bütün bu verilere ilave olarak 2023 yılı ocak ayında zam oranı TÜFE bazlı olarak yüzde 37,57 oranındaydı. Ancak hükümet yüzde 11, 68’lik bir eşitleme yaparak ocak ayında yüzde 49,25 oranında zam yapmıştı. Temmuz ayına baktığımızda da yüzde 24,73 oranında zam yaptı. Dolayısıyla SSK ve BAĞ-KUR’luların maaşlarında kümülatif olarak yüzde 87’ye varan bir artış oldu" şeklinde konuştu.
"Yeni yıla oranla bu sene emekli olacaklar yüzde 31 ile yüzde 37 arasında daha fazla maaş alacak"
Karakaş 2024 ile 2025 yılları karşılaştırıldığında bu sene emekli olacakların daha avantajlı olduğunu ifade ederek, "2024 yılında emekli olmanın 2025 yılına göre son derece avantajlı olduğunu söyleyebiliriz. Henüz eylül, ekim, kasım, aralık olmak üzere 4 aylık enflasyon verilerinin netleşmemiş olmasına ve enflasyon oranlarının OVP ile yüzde 41,5 olarak güncellenmesine rağmen, bu oran yüzde 42, 45 veya 46 olsa da her halükarda 2024 yılında emekli olanların 2025 yılında emekli olanlara göre en az yüzde 30’un üzerinde daha yüksek maaş alacaklarını rahatlıkla söyleyebiliriz. Benim yapmış olduğum hesaplamalara göre değişik enflasyon verileri ve gelişme hızının da daha netleşmemiş olmasına rağmen değişik senaryolar üzerinden yapmış olduğum hesaplamalarda farkın en az yüzde 31,8 ile yüzde 37 arasında değişeceğini söyleyebiliriz. Aynı dönemlerde aynı sürelerde çalışmış ve aynı prime esas kazanç üzerinden SGK’ye bildirim yapmış olan bir SSK’lı veya bir BAĞ-KUR’lu, Aralık 2024 yılı değil de 1 Ocak 2025 tarihinde emekli olduğu zaman maaşının yüzde 30 daha düşük olması kabul edilemez bir farktır" açıklamasında bulundu. Bu oranların sadece SSK ve BAĞ-KUR’lu emeklileri ilgilendirdiğini de kaydeden Karakaş, söz konusu farkın memur emeklilerini bağlamadığını ifade etti.
"2023 yılından sonra en çok emekli olan sayısı 2024 olabilir"
Karakaş, EYT ile birlikte Türkiye’de en çok emekli olan vatandaş sayısının 2023 yılında olduğunu kaydederek, "Bu yıl yüzde 30’dan fazla bir farkın olmasıyla emekliliği gelen vatandaşlarının çoğunluğunun 2024 yılında arzu etmemelerine rağmen emekli olacaklarını söyleyebiliriz. Ayrıca 8 Eylül 2025 tarihi de emekli olamayan SSK ve BAĞ-KUR EYT’lileri için 25 yıllık sigorta süresini doldurdu. Bütün bunları da ilave ettiğimiz zaman 2023 yılından sonra 2024 yılında da en fazla emekli olan sayısının kayda geçeceğini söyleyebiliriz" şeklinde konuştu. Aktif pasif dengesinin EYT düzenlemesi öncesinde 2,1 olduğunu fakat bu oranın EYT ile birlikte 1,5’in altına düştüğünü de sözlerine ekleyen Karakaş, 2024 yılında ortaya çıkan bu yüksek fark nedeniyle bunun daha da düşebileceğini aktardı.
Kemal Diri - Hakan Karaduman
