Türkiye’de yaş sebze ve meyve üretiminde ilk sıralarda yer alan Mersin’de yılda 1 milyon tondan fazla üretimi gerçekleştirilen limonda yoğun hasat dönemi başladı. 100 bin dekardan fazla alanla en çok üretimin yapıldığı Erdemli’de sabaha erken saatlerde bahçeye giren işçiler, tek tek kestikleri limonları küfelerle taşıyıp kasaladıktan sonra piyasaya ve depolara kaldırılmak üzere ayrıştırma tesislerine gönderiyor. Bölge de 10 bin kişiye istihdam sağlayan limonda şuan da depoluk olan tescilli ’lamas’ ile ’küt dikenli’ cinsinin yoğun olarak hasat edildiği belirtildi. Mart sonu veya Nisan ayı başına kadar sürmesi beklenen hasatta toplanan limonların büyük bir bölümünün yazın tüketilmek üzere soğuk hava depolarına gönderildiği, bir kısmının ise Balkanlardan Avrupa’ya kadar birçok ülkeye gönderildiği ifade edildi.
Bahçede 6-7 TL
Limon üreticilerinden Nurettin Doğan, "Şu anda limonun kesilme zamanı, hasat yapılıyor. Bir kısmı götürüp satıyor, bir kısmı depoya koyuyor. Bizde depoya koyacak şekilde hazırlıyoruz. Şuanda bahçede limonun fiyatı 6 ile 7 TL arasında. Yazın da ne olur belli değil. Soğuk hava deposunda Temmuz ayına kadar duruyor" dedi.
Su ve gübre gibi masrafları katmadan kesilen her 10 ton limonda 4 tonunun işçiliğe gittiğini belirten Doğan, en düşük işçinin günlüğünün ise 850 TL olduğunu kaydetti.
Kadınlar limon üretimi sayesinde çalışıyor
Narenciye işleme tesisinde çalışan kadınlardan Eşe Bulut, limonların dökümden itibaren boy boy ayrıldığını, kendilerinin de ayrıştırma işlemi yaptığını söyledi.
Kendisi gibi kadınlara limon sayesinde çok büyük istihdam sağlandığına değinen Bulut, "Burası bizim ekmek kapısı. Limonun bize artısı çok fazla. Limon olmasa benim burada yapacağım bir işim olmaz. Limon sayesinde ben yılda 10 ay çalışıyorum. Burada çalışanlar evin yükünü omuzlayan, çocuklarına bakan insanlar. Gençlerimiz var onlar da çalışarak aile bütçesine katkı sağlıyor" dedi.
"15 ülkeye ürün gönderiyoruz"
Limonun en yoğun hasat döneminde olduklarını aktaran narenciye işleme tesisi sahibi olan Erdemli Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Karagöz ise, "Havalar iyiyken limonları kesip satabildiğimizi yurt içi ve dışına yolluyoruz, satamadığımızı depolara koyuyoruz. Balkanlar’dan Avrupa’ya kadar 15 ülkeye ürün gönderiyoruz" diye konuştu.
Bu sene maliyetlerin arttığına da dikkat çeken Karagöz, "Onun için rakiplerle rekabet şansımız azaldı. Dünyada limonu tek üreten biz değiliz. Mısır, İran, Çin ve İspanya var. İspanya dışındaki bütün ülkeler bizden daha avantajlı durumda. Çünkü oralarda maliyetler çok düşük. Ülkemizde maalesef ürün ucuz maliyet daha yüksek. Maliyeti düşüremediğimiz sürece hem içeride hem de dışarıda rekabet şansımız azalıyor. Desteksiz bu iş olmaz. Bunu ürün bazında desteklemek gerekiyor. Örneğin bu sene hangi ürün para etmiyorsa ona destek verilmesi gerekiyor. Bu sene de limona destek verilmesi gerekiyor. Limonun durumu çok da iyi değil" şeklinde konuştu.
"Başka istihdam sağlayacak sektör yok"
Limonun bölgede oluşturduğu istihdamın altını çizen Karagöz, "Şu anda Mersin Erdemli’deyiz. Erdemli’de sanayi sektörü yok. Yaş sebze ve meyve sektöründen başka istihdam sağlayacak sektör ne Mersin’de, ne Adana’da, ne Hatay’da ne de Ege’de yok. Çalışan arkadaşlarımızın 3’te ikisi kadın. Bu özel üreticilere özel destek verilmesi gerekiyor. Devletimiz zaman zaman destek oluyor ama yeterli olmuyor. Devlet üreticisinin de, ihracatçısının da tüketicisinin de yanında olmak zorunda. Bizim sektörümüz direkt ve dolaylı yönden 10 milyon insana dokunuyor" diyerek sözlerini tamamladı.
Halil İbrahim Varlı-Hüseyin Yıldız
