TEKNOLOJİ - 27 Mart 2025 Perşembe 10:03

Türk girişimcilerden Sahra Çölü’nde tarım projesi

A
A
A
Türk girişimcilerden Sahra Çölü’nde tarım projesi

Selçuk Yaşar Ödülü Sahibi, Tabit Akıllı Tarım Teknolojileri Kurucu Ortağı, dünyanın ilk akıllı köyünü kuran sosyal girişimci Tülin Akın, Yaşar Üniversitesi’nde düzenlenen "Tarımın Geleceğini Dönüştürmek: Teknoloji, İnovasyon ve Sosyal Girişimcilik" adlı seminere katıldı. Yeni projelerinden bahseden Tülin Akın, Cezayir’de Sahra Çölü’nde 20 bin hektarlık alanda hiç organik maddesi olmayan toprağın üstünde tarım çalışmalarına başladıklarını anlattı. İş ortağı eşi Coşkun Yıldırım ise "Çölün altında bir tatlı su okyanusu var ancak suyu toprakta tutabilmek için organik madde gerekiyor. Biz Cezayir’in evsel atıklarını aldık. Gelir düzeyi düşük olduğu için deterjan kullanılmıyor. Mikro alglerle bu atıkları organik maddeye dönüştürüyoruz. Aynı zamanda başka bir tesiste Pirina adlı organik maddeyi topluyoruz. Ekim ve dikimlerle deniz yosunuyla, devamlı suyla beraber bitkiyi rahatlatan ürünler veriyoruz" dedi.


Türkiye’nin ilk tarımsal e-ticaret sistemini hayata geçiren, 5. Selçuk Yaşar Ödülü Sahibi, Tabit Akıllı Tarım Teknolojileri Kurucu Ortağı Tülin Akın, Yaşar Üniversitesi’nde Güncel Bilim ve Sanat Söyleşileri kapsamında gerçekleşen seminere katıldı. Yaşar Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Ahmet Yiğitbaşı ile Rektör Prof.Dr.Levent Kandiller’in de katıldığı "Tarımın Geleceğini Dönüştürmek: Teknoloji, İnovasyon ve Sosyal Girişimcilik" başlıklı seminerde konuşan Akın, sosyal girişimciliğe adım atma hikayesini anlatarak öğrencilere ilham verdi.



Harvard’da eğitim aldı


2007 yılından bu yana, Selçuk Yaşar Ödülü de dahil 23 ödülün sahibi olan Akın, "Yaptığım çalışmaların ödüllendirilmesi çok güzel. Birçok ödül aldım ama tarıma yatırım yapmış ve dönüşüm sağlamış olan Selçuk Yaşar’ın anısına bir ödül almak beni çok duygulandırdı. 2018’de Dünya Ekonomik Forumu’ndan Dünyanın En iyi Sosyal Girişimcisi Ödülü’nü aldım. Bu ödülün bursuyla da Harvard Üniversitesi’nde ‘Sosyal Değişim için Liderlik’ eğitimi aldım. Sosyal girişimci olmak demek, bir sisteme dönüştürücü yenilik sağlamak, o yeniliğin de örnek alınması ve en üst seviyede de politika değişikliği sağlamak demektir." şeklinde konuştu.



Sahra Çölü’nde tarım yapılabilir mi?


Yeni çölde tarım projesinden bahseden Akın, "Cezayir’de çölde tarım üzerine çalışıyoruz. Sahra Çölü’nde, hiçbir organik maddesi olmayan bir toprakta ürün üretebilmek üzerine çalışmalara başladık. Ekip arkadaşlarıma dünya haritasında çölü göstererek ‘Şuradaki sarı bölgeye ölmeden önce oraya bir yeşil nokta koymak istemez misiniz?’ dedim. Bu projeyi büyük bir heyecanla yürütüyoruz. Kuzey Afrika, Fas, Tunus ve Etiyopya’da da çalışmalarımız var" dedi.



Projenin detaylarını anlatan Tabit Akıllı Tarım Teknolojileri Kurucu Ortağı Coşkun Yıldırım ise şunları söyledi:


"Sahra Çölü’nde 30 km hızda 40 santigrat derecede sürekli esen bir rüzgar var, bu bizi etkiliyor. Çölün altında bir tatlı su okyanusu var ancak suyu toprakta tutabilmek için organik madde gerekiyor. Biz Cezayir’in evsel atıklarını aldık. Gelir düzeyi düşük olduğu için deterjan kullanılmıyor. Mikro alglerle bu atıkları organik maddeye dönüştürüyoruz. Aynı zamanda başka bir tesiste Pirina adlı organik maddeyi topluyoruz. Ekim ve dikimlerle deniz yosunuyla, devamlı suyla beraber bitkiyi rahatlatan ürünler veriyoruz. Şu an test aşamasında, toplamda 20 bin hektarlık alanda 4 bin hektardayız. Büyük bir alanda çalışmalar devam ediyor."



Çiftçiye yapay zeka danışman


Bir yapay zeka uygulaması geliştirdiklerinden bahseden Akın, "Yapay zekayla çiftçilere danışmanlık yapabilecek bir yazılım üzerinde çalışıyoruz. Çiftçi bitkinin fotoğrafını çekip gönderdiğinde, hangi hastalık olduğuna cevap verebilecek. Hava durumunu öğrenmek istediğinde, herhangi bir fiyat bilgisine yapay zekayla kolayca ulaşabileceği bir uygulama üzerinde çalışıyoruz. Bunu sadece Türkiye’de değil, adım attığımız her kırsal alanda çiftçisi olan ülkelerde yapmaya çalışıyoruz. Bir sonraki adımımız ise çiftçilik mesleğinde yaşı geri çekmek. Çiftçinin yaşını 50’den 35’e çekmek istiyoruz" diye konuştu.



Türk girişimcilerden Sahra Çölü’nde tarım projesi

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Kütahya Vali Işın: "Kütahya, güvenlikte Türkiye’ye örnek bir şehir’’ Kütahya Valisi Musa Işın, 2025 yılı boyunca il genelinde hayata geçirilen yatırımlar, devam eden projeler ve hedefleri değerlendirdi. Vali Işın, sahipsiz hayvanlardan turizme, ulaşım projelerinden güvenliğe kadar birçok alanda yapılan çalışmalarla ilgili bilgi verdi. Kütahya Valisi Musa Işın, 2025 yılı boyunca il genelinde hayata geçirilen yatırımlar, devam eden projeler ve gelecekteki hedefleri İhlas Haber Ajansı’na değerlendirdi. Vali Işın, şehirde uzun yıllardır süren sahipsiz hayvan sorununa kalıcı çözümler üretildiğini söyledi. Işın, "Son dönemde hayata geçirilen önemli hizmetlerden biri de sahipsiz hayvanlar meselesine kalıcı çözümler üretmek oldu. Hepinizin bildiği gibi bu konu, özellikle Kütahya merkezde ve ilçelerimizde uzun yıllardır ciddi bir sorun olarak karşımızdaydı. Gittiğimiz her yerde vatandaşlarımızdan aynı soruyu duyuyorduk, ‘Bu sokak hayvanları meselesi ne olacak?’ Bu soruna kayıtsız kalmadık. Kütahya merkez İshak Seydi bölgesinde 89 bin metrekarelik modern bir hayvan barınağı inşa ettik ve bu tesisi incelemeye gelen çok sayıda farklı illerden kurumlar oldu, Türkiye’de önemli bir tesis diyebiliriz. Tavşanlı’da 45 bin metrekarelik bir tesis hayata geçirildi. Emet ilçemizde ise 15 bin metrekarelik alanda barınak yapım çalışmaları devam ediyor, yakında tamamlanacak. Toplanan hayvanların bakım ve beslenmeleri titizlikle yapılmaktadır. Bugün geldiğimiz noktada bu konu artık şehir için büyük bir problem olmaktan çıkmıştır. Şu ana kadar yaklaşık 14 bine yakın köpek toplandı" dedi. "Kütahya turizmi için büyük adımlar atıldı" Vali Işın, Kütahya şehir merkezi ve Aizanoi Antik Kenti başta olmak üzere turizm projelerini de değerlendirerek, "Uzun süredir üzerinde durduğumuz ve gerçekleştirdiğimizde bu şehir adına büyük bir gönül rahatlığı yaşayacağım iki temel konu vardı. Bunları 2025 yılında toparladık ve istişare yaptık. İlki şehir merkezi projeleridir. Saman Pazarı ve Balıklı Caddesi düzenlemeleri başlatılacak. Ödeneği ayrıldı, Kültür Bakanlığı tarafından yürütülecek ve Cumhurbaşkanlığı Strateji Başkanlığı onay verdi. İkinci önemli konu ise Aizanoi Antik Kenti. Allah nasip ederse 2026 yılının Nisan ayında ihale süreci başlayacak. Tapınak restorasyonuyla başlayacak çalışmalar, antik tiyatro ve stadyum ile devam edecek. Bu projeler tamamlandığında Kütahya, tarihi kimliğine yeniden kavuşacak" ifadelerini kullandı. Vali Işın ayrıca Turizm Master Planı kapsamında kısa, orta ve uzun vadeli hedefler belirlendiğini ifade etti. Işın, "Altı ayda bir değerlendirme toplantıları yapılacak. Hangi kurum hangi aşamada sorumluluklarını yerine getiriyor, hepsi takip edilecek. Bu sürecin koordinasyonu şahsım tarafından yürütülecek" şeklinde konuştu. Ulaşımda önemli yatırımlar Kütahya’nın ulaşım projelerinin önemine değinen Vali Işın, İstanbul-Antalya hızlı tren hattının Alayunt üzerinden geçeceğini açıklayarak, "Şehir merkezine yaklaşık 4-5 kilometre mesafede bir istasyon olacak. Bu hat sayesinde Kütahyalı vatandaşlarımız hızlı trenle büyük şehirlere rahatlıkla ulaşabilecek. Ayrıca İstanbul-Antalya otoyolu da Kütahya’dan geçecek. Her iki projenin planlaması tamamlandı, 2027 yılında inşaat süreci başlayacak" dedi. "Kütahya güvenlik ve asayişte örnek il" Vali Işın, Kütahya’nın güvenlik durumunu ise şu sözlerle özetledi: "Kütahya, güvenlik ve huzur denildiğinde ülkemizde örnek gösterilebilecek şehirlerimizden biridir. Asayişin yanı sıra uyuşturucuyla mücadelede de etkin önlemler alıyoruz. Pek çok şehirle kıyaslandığında Kütahya’da uyuşturucu kullanımında kayda değer artış yok. Bu mücadelenin ne kadar doğru yürütüldüğünü göstermektedir. Uyuşturucu, toplumun geleceğini tehdit eden, terörden bile daha tehlikeli bir beladır." Organize sanayi bölgelerinde yatırımlar Simav OSB’de çalışmaların hız kazandığını belirten Vali Işın, "Bin 500 metreküplük su deposu tamamlandı, elektrik, aydınlatma ve telekom altyapısında önemli ilerleme sağlandı. 2026 yılı yatırım bütçesi 664 milyon 180 bin lira olarak belirlendi. Simav’ın jeotermal tarım potansiyeli güçleniyor" dedi. Zafer OSB’nin açılışıyla ilgili de müjde veren Vali Işın, "2025 yılı içerisinde ivme kazandırdığımız projelerden biri de Zafer OSB oldu. İnşallah 2026 yılının Ocak ayında, Cumhurbaşkanı Yardımcımız Cevdet Yılmaz’ın katılımıyla Altıntaş Zafer OSB’nin açılışını hep birlikte gerçekleştireceğiz" diye konuştu.