SAĞLIK - 20 Eylül 2024 Cuma 10:31

Alzheimer riskinden yaşam boyu öğrenme ile korunun

A
A
A
Alzheimer riskinden yaşam boyu öğrenme ile korunun

Türkiye’de ve dünyada yaşlı nüfusun artmasıyla birlikte Alzheimer hastalığının görülme sıklığı da giderek artıyor. Medicana Sağlık Grubu Nöroloji Bölümü’nden Uzm. Dr. Ceyda Hayretdağ, yaşam boyunca yeni şeyler öğrenmenin Alzheimer’dan korunmaya yardımcı olabildiğini vurgulayarak “Okuma, yazma, bulmaca çözme, tiyatroya gitme, oyun oynama ve sosyal projelere katılma gibi aktivitelerle beyni sürekli çalışır halde tutmak, hastalığın gelişme riskini azaltabilir” dedi.


Yaşlı nüfus oranının arttığı Türkiye’de, 65 yaş üstü her 100 kişiden 8’inde ve 85 yaş üstü her 100 kişiden 47’sinde Alzheimer hastalığı görüldüğünü söyleyen Uzm. Dr. Hayretdağ, “Bu durum, ilerleyen yıllarda Alzheimer vakalarının daha da artabileceğine işaret ediyor. Alzheimer, genellikle seçici hafıza bozukluğu ile başlar ve zamanla ilerler. Ne yazık ki, hastalık ilerledikçe yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürür” dedi.



Kişilik değişikliğine de yol açıyor


Alzheimer hastalığının kişilik ve davranış değişikliklerine yol açabildiğini, hastalarda hafıza kaybı, mekânsal farkındalıkta azalma, yeni bilgileri hatırlama güçlüğü, kelimeleri bulma zorlukları gibi semptomlar görüldüğünü vurgulayan Uzm. Dr. Hayretdağ “Hastalık ilerledikçe, kişinin günlük yaşam aktivitelerini sürdürebilmesi zorlaşır. Plan yapma ve organizasyon becerilerinde bozulmalar yaşanır. Hastalar genellikle son olayları, yerleri ve isimleri unutma gibi sorunlarla karşılaşır” diye konuştu.


Alzheimer hastalığına yol açan beyindeki değişikliklerin, semptomlar ortaya çıkmadan çok önce başladığını belirten Uzm. Dr. Hayretdağ, “Beyinde tau ve beta-amiloid adı verilen anormal protein birikimleri oluşur. Bu birikimlerle birlikte beyin korteksinde ve diğer beyin bölgelerinde hücre kaybı yaşanır. Beyindeki bu hücresel hasar, zamanla ciddi semptomlara yol açar” dedi.



Risk faktörleri arasında yaş, genetik ve yaşam tarzı yer alıyor


Uzm. Dr. Ceyda Hayretdağ Alzheimer riskini artıran faktörler arasında yaş, obezite, hipertansiyon, genetik yatkınlık, diyabet, kötü beslenme ve hareketsizlik gibi etkenler bulunduğuna dikkat çekerek şunları söyledi: “Birinci derece akrabalarında Alzheimer bulunan kişilerde hastalığın gelişme riski daha yüksek. Ancak eğitim, fiziksel aktivite, sosyal ve zihinsel faaliyetler gibi koruyucu faktörler bu riski azaltabilir. Alzheimer hastalığının ilerlemesini durdurduğu düşünülen bazı yanlış inanışlar arasında antioksidan vitaminler, B6 ve B12 vitaminleri, statinler ve Ginkgo biloba gibi takviyeler bulunsa da bu maddelerin hastalığın seyrini durdurmadığı bilimsel olarak kanıtlanmıştır.”



Alzheimer riskinden yaşam boyu öğrenme ile korunun

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Eskişehir Odunpazarı ve Tepebaşı çiftçilerine yeni destekleme modeli anlatıldı Eskişehir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından 19 Eylül 2024 tarihinde Odunpazarı ve Tepebaşı İlçelerinde Bitkisel Üretim Planlaması, Yeni Destekleme Modeli ve Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) Yönetmeliğinde yapılan değişiklikler ile ilgili bilgilendirme toplantısı düzenlendi. Toplantıda; Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürü Nizamettin Çetiner ve Veteriner Hekim Oğuz Umur, çiftçilere yönelik olarak ’Yeni Destekleme Modeli ve Bitkisel Üretim Planlaması’ konularında sunum gerçekleştirdiler. Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürü Nizamettin Çetiner yaptığı sunumda; 2025-2027 üretim yıllarını kapsayan Bitkisel Üretim Planlaması ile stratejik öneme sahip 13 ürün (arpa, aspir, ayçiçeği (yağlık), buğday, kolza (kanola), fasulye (kuru), mercimek, mısır (dane), nohut, pamuk (kütlü), patates, soğan (kuru), soya) ve bir ürün grubunun (yem bitkileri) planlama çerçevesine alındığı bilgisini paylaştı. Çetiner, bu ürünlerden hangilerinin Eskişehir havzalarında üretimine izin verildiği, havzasında üretimine izin verilmeyen ürün ekildiğinde yapılacak iş ve işlemler hakkında da detayları aktardı. Münavebeye uygun olmayan ürün ekilişleri için destekleme alınamayacak Açıklanan Yeni Destekleme Modeli ile birlikte, çiftçilerin üretim döneminden önce hangi ürünlere ne kadar destek alacakları hakkında bilgi verilerek, planlamaya ve münavebeye uygun olmayan ürün ekilişlerinin destekleme alamayacağı anlatıldı. Çiftçilere, Üretim döneminden önce hangi ürünlere ne kadar destek alacaklarını önceden bilme imkânı sağlandığı için daha sağlıklı bir şekilde üretimlerini planlamaları ve tarımsal üretimde daha verimli bir sürecin önünün açıldığı belirtildi. Ayrıca ÇKS Yönetmeliğinde yapılan ve çiftçilerin kayıt işlemlerini kolaylaştıran değişiklikler hakkında bilgi verildi. Veteriner Hekim Oğuz Umur ise, yaptığı sunumda; yapılan güncelleme ile hayvancılık desteklemelerinin Temel Hayvancılık Destekleri ve Ürün Geliştirme Destekleri olarak 2 temel başlık altında toplandığını belirtti. Temel hayvancılık desteklerinin büyükbaş hayvancılık, küçükbaş hayvancılık, arıcılık ve ipek böceği yetiştiriciliği gibi alanları kapsadığını ifade eden Umur, ürün geliştirme desteklerinin ise çiğ süt, tiftik ve besilik erkek sığır yetiştiriciliği için sağlanacak destekleri içerdiğini dile getirdi. Ayrıca hayvancılık desteklemelerinde yapılan yeni güncelleme ile 41 yaş altı genç üreticilere ve kadın üreticilere yönelik teşvik ödemelerinin mevcut desteklere ilave olarak verileceği aktarıldı. Sunumda; Türkvet’e kayıtlı 20 baş büyükbaş hayvana sahip işletmelere besilik sığır, buzağı ve çiğ süt desteklemeleri çerçevesinde aile işletmesi desteğinin de sağlanarak 100 baştan az anaç koyunu bulunan işletmelere kuzu desteği, 100 baştan fazla anaç hayvana sahip ve belirli şartları sağlayan üreticilere ise kuzu desteğine ek olarak sürü yöneticisi desteğinin verileceği de açıklandı. Sorun ve çözüm önerileri hakkında istişare yapıldı Yapılan sunumda hastalıktan arındırılmış işletmelere temel desteğin 4 katı kadar ek buzağı desteği ve temel desteğin 3 katı kadar çiğ süt desteği sağlanacağının vurgulanması ise en dikkat çeken konu oldu. Gerçekleşen sunum ve bilgilendirmenin devamında ise çiftçilerin konu ile ilgili soruları cevaplanarak dilek ve temennileri dinlendi. Çiftçiler, Tarım ve Orman Bakanlığı camiasına ve Bakan İbrahim Yumaklı’ya sağlanan destekler için teşekkürlerini ilettiler. Toplantı karşılaşılabilecek sorun ve çözüm önerileri hakkında istişare ile sona erdi. Yetkililer, İl ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri bünyesinde ilerleyen süreçte de bu tür toplantılarla çiftçilerin bilgilendirmesine devam edileceği bilgisini paylaştı. Toplantıya Eskişehir İl Tarım ve Orman Müdürü Ender Muhammed Gümüş’ün yanı sıra Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürü Nizamettin Çetiner, Hayvan Sağlığı, Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube Müdürü Mehmet Yurt, Koordinasyon ve Tarımsal Veriler Şube Müdürü Hasan Öz, Odunpazarı İlçe Tarım ve Orman Müdürü Bilal Tosun ve Tepebaşı İlçe Tarım ve Orman Müdürü Zeki Sert katıldı.
Balıkesir Bandırma’nın çeyrek asırlık sorununu çözülüyor Balıkesir’in Bandırma ilçesinde, 25 yıl önce Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından temeli atılan ancak bir türlü tamamlanamayan “Bandırma Kültür Merkezi” yarım kalan inşaatını Balıkesir Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılıyor. Proje, modern etkinlik alanları ve sanat atölyeleriyle kültürel yaşama önemli katkı sağlayacak. Bandırma’nın Paşakent Mahallesi’nde 25 yıl önce Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından temeli atılan ancak bir türlü tamamlanamayan “Bandırma Kültür Merkezi” 31 Mart Yerel Seçimlerinden hemen önce Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’ne devredilmişti. Göreve geldikten sonra konu ile ilgili vakit kaybetmeden harekete geçen Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Akın, Bandırma Kültür Merkezi’ndeki çalışmaları yeniden başlattı. İnşaat çalışmalarının hızla ilerlediği projenin 2025 Aralık ayında tamamlanması planlanıyor. Bandırma Kültür Merkezi’nde inşaat çalışmaları son sürat devam ediyor. Binanın yarım bırakılmış olan kaba inşaatı hızla yapılmaya devam ederken, kaba inşaatın önemli bir ayağını oluşturan çelik çatı imalatında ise sona yaklaşıldı. Kaba inşaatın önümüzdeki 2 ay içerisinde bitirilmesi hedefleniyor. Diğer yandan, iç tesisat işleri de eş zamanlı olarak yürütülüyor. Elektrik, sıva, boya, seramik ve mobilya gibi aşamalar tamamlandıktan sonra iç ve dış çevre düzenlemesi aşamasına geçilecek. Bölgenin kültür ve sanat hayatına büyük katkı sağlayacak olan Bandırma Kültür Merkezi, tamamlandığında bölgenin en önemli sosyal ve kültürel alanlarından biri haline gelecek. Yaklaşık olarak 10 bin metrekarelik alanı kapsayan projenin içerisinde; 360 kişilik çok amaçlı salon, 245 kişilik toplantı salonu, sergi salonları, kafeterya, resim ve seramik atölyeleri ile kütüphane yer alacak.