Makedonya'nın Ohri şehrinde bulunan ve Balkan Savaşları sırasında yıkılan Ohri Ali Paşa Camisinin minaresi yıllar sonra Vakıflar Genel Müdürlüğünün restorasyon çalışmaları kapsamında yeniden restore edildi. Duvarları güçlendirilen, kubbesi kurşun örtüyle kaplanan, 32 metrelik minare inşa edilen ve kalem işleri orijinaline uygun şekilde yeniden hayat bulan camiden 107 yıl sonra ezan sesi yükseldi. Restorasyonun ardından törenle yeniden ibadete açılan cami 14 milyon liraya mal oldu. Açılış törenine Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Ahmet Misbah Demircan, Üsküp Büyükelçisi Tülin Erkal Kara, Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem, Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Burhan İşliyen, Kuzey Makedonya İslam İşbirliği Başkanı Süleyman Recepi, Ohri Müftüsü Samet Haydar ile Kuzey Makedonya'daki Müslüman cemaati katıldı.
Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Ahmet Misbah Demircan yaptığı konuşmada, "Ohri Ali Paşa Camisi farklılıkları birlik potasında erittiğimizin nişanıdır. Bugüne kadar öyle gelmiştir, ebede kadar da öyle gidecektir" ifadelerini kullandı.
Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Ahmet Misbah Demircan, törende yaptığı konuşmaya Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere Türk vatandaşlarının selamını ileterek başladı. Demircan, "Burada bulunarak, burada çalışarak, madden ve manen bu iş için seferber olan herkes bu imarın bir parçasıdır" dedi.
Demircan, mescitlerin gönül evi olduğunu ifade ederek, "Mescitlerin davaları, iddiaları, vaatleri sevmeye dairdir. Türkiye ve Kuzey Makedonya olarak farklı ülkeleriz. Lakin ne gönlümüzün, ne mescidimizin ikisinin de ülkesi yoktur. Gönlümüz birdir, mescidimiz birdir. Haddi zatında farklılıklarımız dahi birlik içindir. Biz öyle inanırız. Ohri Ali Paşa Camisi farklılıkları birlik potasında erittiğimizin nişanıdır, bugüne kadar öyle gelmiştir, ebede kadar da öyle gidecektir. Aynı kaderi, aynı akıbeti ortak geçmişimizin emaneti olan bütün eserler için de diliyorum" dedi.
Ertem: "Geçmiş ile gelecek arasında köprü"
Vakıflar Genel Müdürü Dr. Adnan Ertem ise Makedonya ile Türkiye arasında ortak bir medeniyet bulunduğunu söyledi. Ertem, 19. yüzyıla kadar Osmanlı himayesinde kalan Balkanların istikrar ve çok kültürlülük tecrübesinin bölgesel iş birliği için önemli bir ilham olduğunu vurgulayarak, "Aramızdaki bu tarihsel bağları güçlü iş birlikleriyle geleceğe taşıma hedefindeyiz. Sayın Cumhurbaşkanımızın bölgeye gösterdiği hassasiyeti bizler de paylaşıyoruz" ifadelerini kullandı. Ohri Ali Paşa Camisi'nin 107 yıl önce yıkılan minaresinin rekonstrüksiyonunun yapmanın kendilerine nasip olmasından duydukları mutluluğu dile getiren Ertem, "Bugün sizlerle Vezir Ali Paşa Camisi Vakfı'na kayıtlı olan bu müstesna eserin minarelerinden, yeniden ezan sesleri yükselmesine vesile olmanın büyük heyecanını paylaşıyoruz" dedi. Vakıflar Genel Müdürlüğünün Kuzey Makedonya'daki Haydar Kadı Camisi’ni de restore ettiğini, Manastır Hoca Mahmut Camisi’ndeki restorasyon çalışmalarının ise sürdüğünü bildiren Ertem, Osmanlı vakıf eseri olan Üsküp İsa Bey ve Yahya Paşa camileri için de restorasyon projelerinin çizdirildiğini kaydetti. Ertem, "Dost ve kardeş ülke Kuzey Makedonya’da bulunan vakıf eserlerimizin daha nice yüzyıllar boyunca medeniyetimizin bir güzel aksi sadası olarak geçmişle gelecek arasında sağlam bir köprü misali dimdik ayakta durmalarını temenni ediyorum." diye konuştu.
Kuzey Makedonya'daki Müslüman cemaatin yoğun ilgi gösterdiği açılış töreninin ardından ikindi namazı kılındı.
Restorasyon 14 milyon liraya mal oldu
Ohri Ali Paşa Camisi, 1573’te Süleyman Paşa tarafından yaptırılmış, 1823’te Belgrad Veziri olan Maraşlı Ali Paşa tarafından onarılmıştı. Vezir Ali Paşa Cami Vakfı'na kayıtlı caminin minaresi 1912'de Balkan Savaşları sırasında uğradığı bombardımanda yıkılmış, caminin kare plan üzerine oturtulan tek kubbeli ana mekanı ve 3 kubbeli son cemaat yeri de son yıllarda yıkılmaya yüz tutmuştu. Vakıflar Genel Müdürlüğü ile Kuzey Makedonya İslam Birliği Başkanlığı arasında 1 Nisan 2015'te imzalanan protokolün ardından restorasyon çalışmaları başlamıştı. Çalışmalar, Ohri Kültür Mirasının Korunması Enstitüsü ve Müzesince hazırlanan ve caminin orijinal halini gösteren belgeler esas alınarak yürütüldü. Restorasyon projesi 14 milyon liraya mal olan Ohri Ali Paşa Camisi, Vakıflar Genel Müdürlüğünün Kuzey Makedonya'da gerçekleştirdiği ikinci, Balkanlar coğrafyasında ise on üçüncü restorasyon projesi olma özelliği taşıyor.
İbrahim Berat Yılmaz
