Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, zincir marketlerin fahiş fiyat uygulama politikalarını eleştirerek, Tarım Kredi Kooperatifleri'nin sayısının artırılarak fiyatların dengelenmesi talimatı verdi. Temel amacı, vatandaşların ihtiyaç duyduğu ürünlerin piyasaya tedariğini sağlamak olan Tarım Kredi Kooperatiflerinin bu hedef doğrultusunda hareket edip etmediği akıllarda soru işareti oluşturdu. Birçok ilde tarladaki sebze ve meyve fiyatları ile marketler arasındaki fiyat farkı çiftçilerin tepkisine neden oldu. Kazova'da dolmalık biber üretimi yapan çiftçi Yavuz Özer, yanlarında onlarca işçi çalıştırdıklarını maliyetler, tarladaki fiyatların düşük olmasından dolayı emeklerinin karşılığını alamadıklarını ileri sürdü. Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Tokat Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ali Çelik, tarladaki fiyat ile market arasındaki fiyat farkına bakıldığında her iki tarafın da kendince haklı olduğunu belirterek, “Çiftçilerimiz, emek çekiyoruz, üretiyoruz, kahraman eziyetini çekiyoruz, riskini taşıyoruz 1 liraya satıyoruz. Markete giriyoruz 3-5 lira. Bu da bizi çok üzüyor, canımızı yakıyor diyorlar. Şimdi marketlerle görüşüyoruz. Biz işte ürünü aldığımız fiyatın üzerine yüksek kar koymak zorundayız. Çünkü ürün kısa süre içerisinde özellikle yaş sebze meyve hemen bozuluyor. İşte bu nedenle fiyatlara ilave etmek durumundayız diyor. Herkesi dinliyoruz herkes haklı gibi duruyor ama maalesef işte bilinçli üretim yapılmayınca bu işler kurumsal profesyonelce yapılmayınca her yıl çiftçimiz sıkıntı yaşıyor. Kazova'da geçmişte 700-800 bin ton domates hasadı yapılırken Tokat'ta bugün 100-150 bin tonlara düştü” dedi.
Çiftçinin bu tür sorunlarla karşılaşmaması için sözleşmeli üretime geçmesi gerektiğini belirten Başkan Çelik, “Çiftçi daha yüksek fiyatla satabilir miyim? Diye böyle bu tip anlaşmalara girmek istemiyor ama maalesef her defasında daha düşük fiyatla satmak durumunda kalıyor. Yani oturacak maliyet hesaplarını yapacak, belli firmalarla otur. Bir köy oturup bir firmayla anlaşacak. Biz size hepimiz tek bir ürün yapalım. Şu fiyattan yapalım diyecekler” ifadelerini kullandı.
"Tarım Kredi Kooperatifleri ticari mantıkla olaya yaklaşıyor"
Başkan Çelik, Tarım Kredi Kooperatiflerinin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatları doğrultusunda hareket etmediği konusunda çiftçilerden şikayetler aldıklarını belirterek, “Bu anlamda çiftçilerimizden ciddi şekilde şikayet alıyoruz. Yani tarım kooperatiflerinin, Cumhurbaşkanımızın o talimatından sonra hemen sahaya çıkıp zararına eğer ürün alınıyorsa, çiftçinin zarar etmeyeceği şekilde ürüne belirli bir fiyat belirlemesi lazım. O fiyattan alması lazım bu ürünü. Çiftçiyi koruyacak şekilde. Araya da böyle kar amacı gütmeden, hatta sıfır karla piyasaya satarak piyasada da işte yüksek fiyat alıp, düşük fiyata satıp, hem çiftçiyi hem tüketiciyi koruması gerekirdi. Bunun dışında ben tamamen tarım kredi kooperatiflerinin kar marjıyla ticari amaçla bu işi yürüttüklerini düşünüyorum. Yani işte yıl sonunda bak biz şu kadar kar ettik, şu kadarlık bir ciroya ulaştık falan gibi son derece ticari mantıklı olaya yaklaştıklarını düşünüyorum. Aslında amaç ve niyet ticari mantığın tamamen dışında davranmaktı. Gerekirse zarar edelim çünkü çiftçinin kazanması devletin kazanması demek. Yani devlet her konuda kar etmez. Eğer toplumun menfaati varsa toplum kar ediyorsa devletin bunu göğüslemesi gerekir. Ama ben mantığın ve uygulamanın bu şekilde yürümediğini düşünüyorum" diye konuştu.
Nurhan İçmez
