Çin ve Kanada arasında vatandaş iadesi kriziyle bağlantılı gerginlik devam ediyor. Çin'in Liaoning eyaletinde Yüksek Halk Mahkemesi, uyuşturucu kaçakçılığı suçlamasıyla idam cezasına çarptırılan Kanada vatandaşı Robert Lloyd Schellenberg'in temyiz başvurusunu reddetti. Temyiz talebinin reddedilmesinin ardından dava, en üst mahkeme olan Çin Yüksek Halk Mahkemesi’ne gönderildi.
Kanada'nın Pekin Büyükelçisi Dominic Barton temyiz talebinin reddine ilişkin yaptığı açıklamada, yeniden yargılama sonrası verilen cezanın "acımasız, insanlık dışı ve keyfi" olduğunu vurgulayarak, "Mahkemenin kararını kınıyor, Çin'e Robert'a merhamet gösterilmesi için çağrıda bulunuyoruz" ifadelerini kullandı. Barton söz konusu kararın iki ülke arasında Huawei'nin sahibi Ren Zhengfei'nin kızı ve şirketin Mali İşler Direktörü Meng Wanzhou'nun da dahil olduğu iade savaşı sürerken verilmesinin "tesadüf olmadığını" söyledi.
Schellenberg'in avukatı Zhang Dongshuo da duruşmada yeni bir kanıt sunulmadığı için cezanın artırılmaması gerektiğini belirtti.
1 gün süren duruşma sonucunda idam cezasına çarptırıldı
Schellenberg, 2014 yılında gözaltına alınmış, Çin'den Avustralya'ya yaklaşık 227 kilogram metamfetamin kaçırmayı planlamakla suçlanmıştı. Suçlamaları reddeden ve Çin'e turist olarak geldiğini söyleyen Schellenberg, Kasım 2018'de 15 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Daha sonra hapis cezasına itiraz eden Schellenberg, 2019'da yeniden yargılanmıştı. Daha önce verilen cezanın hafif olduğunu savunan mahkeme, Schellenberg’i 1 gün süren duruşma sonucunda idam cezasına çarptırmıştı.
Schellenberg'in yeniden yargılanmasına, Huawei Mali İşler Direktörü Meng’in ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarını delme suçlamasıyla 1 Aralık 2018'de Kanada'nın Vancouver kentinde gözaltına alınmasından sonra karar verilmişti. Çin ayrıca, Kanadalı eski diplomat Michael Kovrig ile iş adamı Michael Spavor'u da "Çin'in ulusal güvenliğini tehlikeye atan faaliyetlerde bulunduğu" iddiasıyla gözaltına almıştı. Gelişmelerin ardından Kanada Çin'i "rehine diplomasisi" yürütmekle suçlamış ancak Pekin, davaların bağlantılı olmadığını ve misilleme amacı taşımadığını ifade etmişti.
Kanada ile Çin arasındaki diplomatik kriz, Çin merkezli teknoloji şirketi Huawei'nin CFO'su Meng, ABD'nin İran’a yönelik yaptırımları ile ilgili sahtekarlık yaptığı gerekçesiyle 1 Aralık 2018'de Kanada'nın Vancouver Havalimanı'nda Meksika'ya uçmak üzereyken tutuklanmıştı. Meng'in tutuklanmasının ardından Çin, Kanadalı eski diplomat Michael Kovrig ile girişimci iş insanı Michael Spavor'u casusluk yaptıkları iddiası ile tutuklamıştı.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Kanada'yı, Meng davasında gerçekleri saklamak ve kamuoyunu yanlış yönlendirerek görevden kaçmakla suçlamıştı.
