İstanbul’un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmed, kendi adına Fatih Külliyesi’ni inşa ettirdi. Külliyenin içinde yer alan 16 medreseden bugüne 8’i kaldı. Karadeniz ve Akdeniz medreseleri olarak ikiye ayrılan tarihi yapılar, külliyeyi Marmara Denizi ve Haliç tarafından çevreleyecek şekilde tasarlandı. Marmara Denizi tarafında Akdeniz medreseleri, Haliç tarafında ise Karadeniz Medreseleri yer alıyor. Karadeniz Medresesi, “Baş Kurşunlu, Baş Çifte Kurşunlu, Ayak Çifte Kurşunlu ve Ayak Kurşunlu” olmak üzere 4 bölümden oluşuyor. Vakıflar Genel Müdürlüğü 2021 yılında Karadeniz Medresesi’nin restorasyonuna başladı. Büyük titizlikle sürdürülen çalışmaların yüzde 75’i tamamlandı. Çalışmalarda tarihi yapı, özgün olmayan eklentilerinden arındırılırken çatıdaki kurşunlar yenilendi. Kubbelerinde güçlendirme çalışmaları tamamlanan tarihi medresenin, zemin kaplamalarının ve peyzaj düzenlemeleri yapıldıktan sonra 2024 yılının ortasında restorasyonun bitmesi planlanıyor. Karadeniz Medresesi’nin altında gizemli bir sarnıç bulunuyor. 43 sütun ve yaklaşık 50 metre yükseklikten oluşan sarnıç restore edilerek gün yüzüne çıkarılacak. Fatih Sultan Mehmed’in mirası Karadeniz Medresesi havadan görüntülendi.
“Restorasyonda şu an yüzde 75 seviyesindeyiz”
Fatih Camii’nde bulunan Karadeniz Medresesi hakkında bilgi veren Vakıflar Genel Müdürlüğü 1. Bölge Müdür Yardımcısı Levent Çetin, “Şu an Fatih Camii Külliyesi içerisinde Karadeniz Medresesi’ndeyiz. Burada devam eden restorasyonumuz var. Yaklaşık yüzde 75 seviyesindeyiz. Fatih Camii Külliyesi, Fatih Sultan Mehmed’in İstanbul’u fethinden sonra kendi adına bir cami ve külliye yapılması talimatını vermesiyle inşasına başlanmış olan bir kompleks. Burası Fatih Camii, medreseleri, darüşşifası, tabhanesi, muvakkithanesi, çarşısı, hamamı gibi yapılardan oluşan bir külliye olarak inşa edilmiş. Bu külliyenin en önemli parçalarından bir tanesi de, bu külliyeyi hem Marmara Denizi tarafında hem de Haliç tarafında çevreleyen medrese yapıları. Buraya ilk yapıldığı dönemde 16 tane medrese inşa edilmiş.
Bu 16 medreseden şu anda 8 tanesi ayakta bulunuyor. Marmara Denizi tarafında Akdeniz Medreseleri, Haliç tarafında ise Karadeniz Medreseleri olmak üzere 4’erden 8 medrese bulunuyor. Şu an Karadeniz medreseleri içinde bulunuyoruz. Burada restorasyonumuz devam ediyor. Bu medrese de 4 ayrı medreseden oluşuyor. Baş Kurşunlu, Baş Çifte Kurşunlu, Ayak Çifte Kurşunlu ve Ayak Kurşunlu olmak üzere 4 medresedir. Bu 4 medrese avluya açılan 19’ar odadan ve revaklı bir düzenden oluşmaktadır. Restorasyonda şu an yüzde 75 seviyesindeyiz. Bu restorasyon 2021 yılında başlamıştı. 2024 yılının ortası gibi restorasyonu tamamlamayı planlıyoruz.
Restorasyon sırasında özgün olmayan eklentilerimizi kaldırdık. Çatıdaki kurşunlarla ilgili problemlerimiz vardı. Kurşunlarımızı yeniledik. Bazı kubbelerimizde güçlendirme ihtiyaçları bulunuyordu. Bu güçlendirme ihtiyaçlarını toparladık. Şu an artık son kat işlemlerimizi yapıyoruz. Zemin kaplamalarımız, avlu içerisindeki peyzaj düzenlemelerimizi tamamlayıp restorasyonumuzu bitireceğiz” dedi.
“Medresemizin altına denk gelen bir de sarnıcımız bulunmaktadır”
Medresenin altında bulunan sarnıç hakkında konuşan Çetin, “Medresemizin altına denk gelen bir de sarnıcımız bulunmaktadır. Bu sarnıca medresemizin hemen yanındaki bir boşluktan girebiliyoruz. Şu an için kapalı. İçinde bizim tespitlerimize göre 43 tane sütun bulunuyor. Yaklaşık 50 metre kadar bir boyu var. İçinde bir miktar moloz ve bir miktar da su hala mevcut. Yazılı kaynaklarda 1939 yılında basılmış bir kitap var. Kitapta sarnıçla ilgili çizilmiş şeyler bulunuyor. Daha öncesinde bulunduğu biliniyor. Bir restorasyon ihtiyacı var. Bununla ilgili de genel müdürlük olarak çalışmalarımızı sürdürüyoruz” ifadelerini kullandı.
Semanur Kaygısız - Emre Baba
