TEKNOLOJİ - 17 Kasım 2021 Çarşamba 12:56

Türk bilim insanları kayısıdan roket yakıtı üretti

A
A
A
Türk bilim insanları kayısıdan roket yakıtı üretti

İnönü Üniversitesi'nde bilim insanları kayısıdan roket yakıtı üretmeyi başardı. Proje hayata geçirildiğinde 1 liralık kayısı atığından 200 dolarlık roket yakıtı üretilecek.

Kayısının başkenti Malatya’da kayısı ile ilgili yapılan çalışmalara bir yenisi daha eklendi. Kentin ekonomisine katkısı yüksek olan kayısı sofralarda çeşitliği ile ağızları tatlandırırken, son dönemde sanayi sektöründe de önemli ham maddeler arasında yer alıyor. Malatyalı bilim insanları, kayısının yapısını inceleyerek ham maddesi kayısı olan roket yakıtı üretmeyi başardı. Projede Malatya İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Araştırma Görevlisi Murat Toptaş, Kimya Mühendisliği Bölümü Yüksek Kimya Mühendisi Yeliz Akbulut ve Tekniker Tamer Bakır yer aldı.

Malatya’nın en büyük ekonomik gelir kaynağının kayısı olduğunu ifade eden Yüksek Kimya Mühendisi Yeliz Akbulut, kayısıyı katma değeri yüksek bir ürüne dönüştürme fikrinden yola çıktıklarını söyledi.

Türkiye’nin dünya ekonomisi içerisinde de önemli bir ticaret merkezi olduğunu kaydeden Akbulut, “Kayısı üretimi 780-790 bin tonu bulan bir meyve. 790 bin ton üretimi olan malzemenin çok fazla miktarda atığı meydana geliyor. Çalıştığım konu açısından atık, geri dönüşümlü atığın değerlendirilmesi dünya için çok önemli. Bu yüzden de kayısının atığıyla ne yapabiliriz, bunu nasıl daha katma değeri yüksek bir ürüne dönüştürebiliriz diye düşündük. Biraz yapısını inceledik ve kayısının yapısında yüksek oranda şeker ve benzeri malzemeler barındırdığını saptadık. Bunun roket yakıtlarıyla ilişkisini değerlendirdik. Neden biz bunu değerlendirmiyoruz, neden bunu imal edip gerçek bir ürüne dönüştürmüyoruz diye düşündük ve çalıştık. Bir atığı değerlendirmiş olduk. Kuvvetli bir oksitleyici kullandık” dedi.

“Atık kayısıdan kilogramı 200 dolara ulaşan bir roket yakıtı elde etmeyi başardık”


Kayısının birçok alanda kullanıldığını ve kendilerinin de atıl kayısıdan kilogramı 200 dolar olan roket yakıtı elde etmeyi başardıklarını vurgulayan Araştırma Görevlisi Murat Toptaş ise, kayısı çekirdeğinin ilaç sanayisinde kullanıldığı birçok ürünün de mevcut olduğunu dile getirdi. Kendi alanları olan makine ve kimya mühendisliği ile kayısıyı birleştirip farklı neler yapılabileceğini araştırdıklarını belirten Toptaş, “Neticede kayısı ihtiva ettiği bazı malzemelerle çok kaliteli bir roket yakıtı olabileceğini gösterdi bize. Çalışmalarımızda kayısıyı oldukça verimli bir şekilde kullanabileceğimiz bir roket yakıtı geliştirmek için kullandık. İçerisine bazı hızlandırıcı malzememeler ekledik. Neticede kilogramı birkaç lira olan atık kayısıdan kilogramı 200 dolara ulaşan bir roket yakıtı elde etmeyi başardık. Elde ettiğimiz roket yakıtını sıkıştırarak bir roket motoru haline getirdik. Bundan sonraki aşamada bu roket motorumuza uygun bir nozül tasarlayarak motorun tasarımını bitirmeyi düşünüyoruz” şeklinde konuştu.

Türk bilim insanları kayısıdan roket yakıtı üretti

Ürettikleri roket yakıtının 6 ay içerisinde ticari hale getirileceğini ifade eden Toptaş, “Roket motoru bittiğinde uluslararası roket sertifikalandırma kurumlarının olduğu Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri'ne kayısıdan üretmiş olduğumuz roket yakıtını göndererek, uluslararası havacılık sertifikası alacağız. Bu roket yakıtlarının itki değerleri belirlenecek, sınıflandırılacak, daha sonra ürettiğimiz yakıt sivil ve askeri roket çalışmalarında kullanılacak. Bunların test ve sertifikasyon süreci 90 gün kadar sürüyor. Ama bizim nozül tasarımımız 90 gün de o sürecektir. Büyük ihtimalle 6 ay içerisinde bu ticari bir hale gelmiş olacak” diye konuştu.
Roket yakıtlarının yurt dışından ithal edildiğini vurgulayan Toptaş, “Özellikle sivil uygulamalarda kullanılan roket yakıtları yurt dışından ithal ediliyor. Askeri anlamda üretilen roket yakıtları know how büyük kısmı da yurt dışından alınıyor. Bu tür bir ürünü, meyveyi roket yakıtı haline getirmek ve bunu ülkemizin kullanımına sunmak güzel ve önemli bir çalışmaydı. Bunu başardık, İnönü Üniversitesi Makina ve Kimya Bölümleri olarak gururluyuz” dedi.

Türk bilim insanları kayısıdan roket yakıtı üretti

“1 liralık atıl kayısıyı 200 dolarlık roket yakıtına dönüştürdük”

Toptaş, “Bu ülkemize döviz getirecek. Roket yakıtlarının kilogramı 200 dolar ve biz askeri uygulamalarda, sivil uygulamalarda roketleri sıklıkla kullanmaya başladık. Birçok harp mühimmatı bugün roketlerle hedefine sevk ediliyor. Sivil uygulamalarda uçakların fırlatma koltukları olsun ya da TEKNOFEST’e yüzlerce roket atılıyor. Öğrenciler roket yarışmaları yapıyor. Yaptıkları roketleri sergiliyorlar. Ancak bu roketlerin motoruna bakarsanız tamamı yurt dışından ithal motorlar. Şimdi yapmış olduğumuz bu çalışmalarla bunların da millileştirilmesi sağlanmış olacak. 1 liralık kayısıyı 200 dolarlık roket yakıtına dönüştürdük dersek uygun olur” ifadelerini kullandı.

Hatice Yetmen - Erdal Akbuğa
 

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Ankara 89. Büyük Ankara Koşusu 29 Aralık Pazar günü yapılacak Türkiye Atletizm Federasyonu Başkanı Ahmet Karadağ, “Paris Maratonu sırasında Paris’te ikinci bir maraton da oluyor ve 45 bin kişi sadece maraton koşuyor. Bu sene 52 bin kişi koştu. 50 bin kişinin koştuğu bir bilinçle 3 bin kişinin koştuğu bir bilinci karşılaştırmamak gerekiyor” dedi. Atatürk’ün Ankara’ya gelişi sebebiyle düzenlenen 89.Büyük Ankara Koşusu 29 Aralık Pazar günü saat 11.00’de yapılacak. Büyük Atatürk Koşusu öncesinde Türkiye Atletizm Federasyonu Başkanı Ahmet Karadağ Türkiye Spor Yazarları Derneği’nde (TSYD) bir basın açıklaması yaptı. “Pandemi zamanında katılım az bile olsa yapılmıştır” Atatürk’ün Ankara’ya gelişi anısına düzenlenen koşunun önemine değinen Türkiye Atletizm Federasyonu Başkanı Karadağ, “Bu koşu, Mustafa Kemal’in Ankara’ya ilk girdiği Dikmen Keklik Pınarı mevkiinden başlamakta ve geleneksel olarak Ulus’a uzanan bir parkurda yapılmaktadır. Parkurda birtakım değişiklikler olmak mecburiyeti olmuştur. Valiliğimizin onayıyla ve ihtiyaçlardan dolayı parkur şu an Dikmen Keklik Pınarı’ndan başlayıp Ankara Garı’nın önünde bitmektedir. Güzel bir parkur olmakta yaklaşık 10 kilometrelik bir parkur. Birçok katılımcının bizleri onore ettiği bir müsabakadır. Bu müsabaka her yıl yapılmakta pandemi zamanında bile katılım az bile olsa yapılmıştır” diye konuştu. “50 bin kişinin koştuğu bir bilinçle 3 bin kişinin koştuğu bir bilinci karşılaştırmamak gerekiyor” Trafiğin aksatılmaması için parkurun değiştirilmesine ilişkin konuşan Karadağ, “Bazı yarışlarda, herkeste bu atletizm bilincini yeteri kadar geliştirdiğimiz zaman inanın ki çok haklı olacaksınız. Paris Maratonu sırasında Paris’te ikinci bir maraton da oluyor ve 45 bin kişi sadece maraton koşuyor. Bu sene 52 bin kişi koştu. 50 bin kişinin koştuğu bir bilinçle 3 bin kişinin koştuğu bir bilinci karşılaştırmamak gerekiyor. İnşallah atletizmi önümüzdeki yıllarda çok daha fazla sevdireceğiz” açıklamasında bulundu.
Aydın Yangın ihbar sistemi facianın önüne geçti Aydın’ın Efeler ilçesinde güvenlik sistemleri üzerine faaliyet gösteren bir iş yerinde meydana gelen yangında yangın ihbar sisteminin erken ihbarı ve itfaiye ekiplerinin hızlı müdahalesi sayesinde alevler büyümeden söndürülürken, yangının çıkış anları güvenlik kameraları tarafından anbean kaydedildi. Yangın, Ata Mahallesi 716 sokak üzerinde bulunan iş yerinde gece saatlerinde meydana geldi. Edinilen bilgiye göre, güvenlik sistemleri üzerine faaliyet gösteren bir iş yerinde henüz bilinmeyen bir nedenle yangın çıktı. Yangın kısa sürede büyürken, iş yerinde bulunan yangın ihbar sistemden 112 Acil Çağrı Merkezi’ne ihbar düştü. İhbar üzerine bölgeye itfaiye ve polis ekipleri sevk edildi. Kısa sürede olay yerine gelen Aydın Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı ekipleri yangına müdahale ederek söndürdü. Yangında iş yerinde maddi hasar meydana geldi. Yangının çıkış anı anbean kaydedildi İş yeri sahibi Erdal Çomak sosyal medya hesabı üzerinden yangının çıkış anına ait güvenlik kamera görüntüsü ile birlikte yaptığı paylaşımla Aydın Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı ekiplerine hızlı müdahaleleri için teşekkür ederek, "İşyerimizde çıkan yangın, yangın ihbar sistemimiz ve Aydın İtfaiyesi’nin hızlı müdahalesiyle binayı sarmadan söndürülmüştür. Rabbim beterinden korusun" ifadelerine yer verdi.