Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Bülent Bektaşer, genellikle futbol, kayak, hentbol ya da basketbol oynayanlarda sıklıkla görülen ön çapraz bağların yaralanması durumunun sebebinin hız ve performanstaki artış olduğunu belirterek, “Yaralanma daha çok direk çarpma, sıçrama sonrası dizler içe dönük şekilde düşme veya en sık olarak endirekt yani en çok koşarken veya kayarken ani durup yön değiştirme ve dönme hareketleri mekanizması ile oluşmakta. Risk faktörlerinde yetersiz koordinasyon ve denge çalışması, dizde geçirilmiş problemler nedeniyle vastus medialis atrofisi (kas zayıflığı), yoğun sezon sonu, bayan sporcu olmak özellikle menstruasyon (adet) dönemleri 2-3 kat riski artırmakta” diye konuştu.
Ön çapraz bağ yaralanmalarını önlemeye yönelik birçok çalışma olduğunu söyleyen Dr. Bektaşer, "Genel olarak risk grubunda olan sporculara yönelik özellikle denge ve koordinasyon çalışmalarının daha çok yapılması, stance de önemli olan diz çevresi kaslarından quadriceps, hamstring kasları kuvvetlendirme çalışmaları, hızlı koşu anında durup yön değiştirme çalışmalarının artırılması, travma mekanizmasında önemi olan vastus medialis yetmezliğinin kondisyonerler tarafından takip edilmesi ve sorun varsa ek çalışmaların yapılması, bayan sporcuların menstruasyon dönemlerde dikkatli olması gibi önlemleri sayabiliriz. Önlemeye yönelik birçok antrenman programı mevcut. Özellikle sezon öncesi hazırlık dönemleri çok önemli” dedi.
Türkiye'de ve dünyada spor ortopedisinde ve teknolojik gelişmeler sonucunda ön çapraz bağ ameliyatlarının başarıyla sonuçlandığını söyleyen Bektaşer, “İstatiksel olarak ek patolojisi olmayan yani menisküs yırtığı, kıkırdak hasarı olan yüzde 80 sporcu eski atletik aktivitesi ve seviyesine dönmektedir. Yapılan çalışmalarda ilginç olarak top çalma ve şut performanslarında istatistiksel anlamlı küçük düşüşler olmaktadır” dedi.
Dr. Bektaşer, “Hastaları ameliyat sonrası bir gün yatırıp dizlik kullanmadan hareket ve hızlanmış rehabilitasyonla kabaca 1-2. hafta kısmi, 3. hafta tam yük verip, 4-6. hafta düz koşu, yoğun bir spor rehabilitasyonu sonrası aktif spora en az 6 ayda izin veriyoruz. Aktif spora başlamanın 6 ay öncesine çekilmesi biyolojik iyileşme yeterli olmadığı için riskleri içermektedir. Önceki yıllarda birçok sporcu bu dönemden önce spora döndürüldü fakat çoğunda kopma, hasar görme gibi sorunlarla karşılaşıldı” diye konuştu.
Burada önemli olanın gelişen teknikler ve hızlanmış rehabilitasyonun bu konuyu bilen bir fizyoterapi merkezinde yapılması olduğunun altını çizen Dr. Bektaşer, “Öncelikle kopmadan korunma önlemleri önemli. Bunun için antrenörler ve kondisyonerler korunma egzersizlerine önem vermeli ve zaman ayırmalılar. Kopma sonrası ameliyat olacak sporcu tedavi olacağı hekimi ve merkezi iyi araştırmalı, sonuçta bu sorunun da optimum tedavisi mevcut” şeklinde konuştu.
Behçet Aksoy
