Düzenli olarak her sene Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne seyahatler gerçekleştiren Orman Yüksek Mühendisi ve Yaban Hayatı Araştırmacısı Emir Özay, özellikle çizgili sırtlanları fotoğraflayarak tür hakkında bilgi topluyor.
Türkiye’nin nadide ve bilinmeyen çizgili sırtlanının bu bölgede daha yaygın şekilde bulunduğunu belirten Emir Özay basında yer alan haberler, kendi gözlemleri ve yerel halkla yaptığı görüşmelerde bu türün ciddi bir yaşam mücadelesi verdiğini tespit ettiğini aktardı. Çizgili sırtlanın insan baskısı altında olduğunu ve katledildiğini ifade eden Özay, kaybı önlemek için bu türün yoğun olarak yaşadığı yerlerde çeşitli çözüm önerileri geliştirilmesi gerektiğinin altını çizdi.
“Çok kıymetli fakat sayıları çok az ve bilinmiyorlar”
Çizgili sırtlanların leşler, hasta, sakat ve zayıf düşmüş hayvanlar, böcekler, küçük memeliler, sürüngenler, kuş yumurtaları, meyveler ve sebzeler ile beslendiğini belirten Yaban Hayatı Araştırmacısı Özay, daha önce çok kez bu gözlemi yaptığını aktardı. Özay, “Bu türü görmek ve gözlemlemek için Eskişehir'den binlerce kilometre uzağa gittim. Muhteşem bir canlı, her bir türümüzün olduğu gibi o da çok kıymetli fakat sayıları çok az ve bilinmiyorlar. Çoğu yaban hayvanı türümüzde olduğu gibi çizgili sırtlan da tanıtım eksikliği olan bir türdür” dedi.
“Tür ciddi anlamda insan baskısı altında”
Çizgili sırtlanın yaşamak için mücadele ettiğini ve yaşadığı zorlukların başında insanların geldiğini vurgulayan Emir Özay, “Türkiye’nin en nadide türlerinden biri olan çizgili sırtlan, yaşamak için çalışıyor. ‘Çalışıyor’ diyorum, çünkü bu tür ciddi bir yaşam mücadelesi veriyor. Bunun farklı birçok nedeni var. Ama en tepedeki başlık ‘insan’. Bu hayvanın neredeyse tüm ölümlerinin sebebi bizleriz. Tür ciddi anlamda insan baskısı altında. Son zamanlarda sosyal medya kullanımının artmasıyla çizgili sırtlanların katledilme videolarını daha sık şekilde görmeye başladık. Sürü çobanları, köpekler ile sırtlanları kenara sıkıştırıp boğduruyor. Hâlbuki çizgili sırtlanlar aktif şekilde avlanmaz, sürülere zarar vermez. Türün yaşadığı habitatlara baktığımız zaman geniş oto yollar yaşam alanlarını bölüyor. Gerek yiyecek gerekse su ihtiyacını karşılamak amacıyla Çizgili Sırtlanlar otoyolları geçmek zorunda kalıyor. Hatta çizgili sırtlanlar daha çok leşçil bir tür olduğu için otoyollarda araç çarpması sonucu yaşamını kaybeden diğer türlerle beslenmek için bazen asfalt üzerinde veya kenarında besin arayışına giriyor. Bu da onlar için çok ciddi tehlikeler oluşturuyor” ifadelerini kullandı.
Çözüm önerileri sundu
Çizgili sırtlanları daha fazla kaybetmemek için türün yoğun yaşadığı yerlerde çeşitli çözüm önerileri geliştirilmesi gerektiğini aktaran yaban hayatı araştırmacısı, bu önerileri şöyle sıraladı:
“Dağ yamaçlarına su kuyuları açmak, geniş otoyollara ekolojik köprüler kurmak, imkan olmayan yerlerde asfalt altından geniş menfezler oluşturmak, yine kırsal alanlarda, Güneydoğu Anadolu’da ilçeler ve köyler arasındaki asfalt yollara daha sık kasisler ve uyarı levhaları asmak, bir nebze olsun bu yaşam kayıplarını azaltacaktır. Çizgili sırtlan dünya çapında nesilleri tehlike altında olan bir türdür. Çizgili sırtlanı tanıyın ve koruyun.”
