EKONOMİ - 08 Mayıs 2023 Pazartesi 09:37

'Borsa İstanbul, dünyanın en ucuz borsası'

A
A
A
'Borsa İstanbul, dünyanın en ucuz borsası'

Borsanın durumunu değerlendiren ALB Yatırım Analisti Uğur Aydın, “Son 10 yılda ortalama 9.9 F/K ile fiyatlanan Borsa İstanbul’un, bugün, şirketlerin artan kârlılığına ve nakit akışı performansına rağmen düşük fiyatlandığını söylemek yanlış olmayacaktır'' dedi.

Türkiye’de 2023 genel seçimlerine bir haftadan az bir süre kala, piyasaların da gözü sandığa çevrildi. Kur Korumalı Mevduat hesaplarının 2 trilyon TL’yi aştığı ve altın yatırımlarının öne çıktığı seçim öncesi dönemde, Borsa İstanbul cephesinde de önemli gelişmeler yaşanıyor. Borsa İstanbul’da BİST100 endeksi sadece geçen hafta yüzde 8,12 değer kaybederek 4401 puandan kapandı. Seçim öncesi son haftaya da bu seviyeden başlayan BİST100 endeksinde aylık kayıplar yüzde 11,70’e, 2023’ün başından itibaren ise yüzde 20,12’ye ulaştı. Yatırımcılar da 2022’nin açık ara en çok kazandıran enstrümanı olan Borsa İstanbul’daki fiyat hareketlerine odaklanırken; uzmanlardan borsa performansıyla ilgili önemli uyarılar geliyor. ALB Yatırım Araştırma Analisti Uğur Aydın borsa hakkında değerlendirmelerde bulundu.

Borsa neden geride kaldı?

Uğur Aydın, “Bu yıl ilk çeyrekte şirketlerde kâr marjlarının daralması, ciro artış hızının yavaşlaması, bu etkilerle nakit akışlarına yönelik risklerin artması, başta KKM ve altın olmak üzere alternatif yatırım araçlarının risk-getiri dengesi açısından daha cazip olması ve seçim öncesi risk almaktan kaçınma eğilimi sebebiyle, borsanın performansı geride kaldı. Geçen yıla kıyasla dezenflasyon sürecinin başlaması, talep yavaşlaması, bazı sektörlerde yüksek maliyetler ve deprem vergisi gibi tek seferlik negatif etkiler de hisse performanslarını olumsuz etkiledi. Ancak bütün bunlara rağmen değerleme dinamikleri açısından baktığımızda hisse senedi piyasalarımızın iskontolu fiyatlandığını söyleyebiliriz” dedi.

'Borsa İstanbul, dünyanın en ucuz borsası'

Rusya’dan sonra en ucuz BİST

Endeksin bulunduğu seviye itibarıyla, BİST100 çatısı altındaki şirketlerin, yıllık kârlarının sadece 4.4 katından fiyatlandığı aktaran Aydın, “Yani BİST100’ün F/K oranı bugün itibarıyla 4.4 seviyesindedir. Bu nokta, Lehman Brothers’ın iflası ile zirveye çıkan 2008 küresel finans krizinden beri en düşük seviyedir. Son 10 yılda ise ortalama 9.9 F/K ile fiyatlanan Borsa İstanbul’un, bugün, şirketlerin artan kârlılığına ve nakit akışı performansına rağmen düşük fiyatlandığını söylemek yanlış olmayacaktır. Üstelik 2023-2024 12 aylık tahmini kârlara göre BİST100’ün F/K oranının 3.89 olarak gerçekleştiği görülmektedir. Bu rakam; savaş gibi olağanüstü bir durumun yaşandığı Rusya borsası hariç bakıldığında, en iskontolu fiyatlanan gelişen ülke hisse piyasasının Borsa İstanbul olduğunu bize gösteriyor” şeklinde konuştu.

CDS düşerse borsa yükselecek

12 aylık tahmini kârlara göre gelişen ülkelerden örnekler veren Aydın, “F/K oranı 5’in altında olan başka gelişen ülke piyasası yok. Kolombiya 5.80, Güney Afrika 10.84, Brezilya 6.98, Meksika 12.91, Şili 7.53 ve Malezya 13.18 F/K oranına sahip. Burada dikkat çeken nokta, CDS risk primleri Küresel çapta ülkelerin risk primleri ile hisse senedi değerleme çarpanları arasında genelde ters yönlü bir ilişki vardır. Yani risk primi (CDS) düştükçe; fiyatlar artar, çarpanlar yükselir. Tersine risk primi yükseldikçe fiyatlar düşer ve çarpanlar geriler. Türkiye’de mayısın ilk haftası itibarıyla CDS risk primi 552 iken; Kolombiya’da 308, Güney Afrika’da 291, Brezilya’da 229, Meksika’da 123, Şili’de 101 ve Malezya’da 75 olarak gerçekleşmiştir. Bunun da F/K oranlarına yansıdığı görülmektedir. Sonuç olarak seçim belirsizliğinin ortadan kalkması, sonrasında uygulanacak ekonomi politikaları, yapısal reformlar ve uluslararası ilişkilerde özellikle batı ile geliştirilecek pozitif ilişkiler; CDS priminde gerileme ve yabancı portföy girişlerinde artışı beraberinde getirebilir. Bu da BİST100’de F/K çarpanlarının, emsallerine yaklaşmasını sağlayacaktır” değerlendirmesinde bulundu.

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Bursa Yenilikçi ürünlerle gıda sektöründe fark yaşatıyorlar Ar-Ge çalışmaları ve yeni çıkacak ürünleriyle dikkat çeken Doybox Bidaa, "Geleneğin Pratik Tadı" sloganıyla hızlı tüketim pazarında devrim oluşturuyor. Geleneksel lezzetleri modern çözümlerle sunan firma, yeni ürünleri ve "bidaa dükkân" konseptiyle hem Bursa hem de Türkiye genelinde büyümeye devam ediyor. Ar-Ge ile yepyeni tatlar yolda Doybox Bidaa, sektördeki güçlü konumunu yenilikçi ürünleriyle pekiştiriyor. Firmanın Satış ve Pazarlama Yöneticisi Müge Gölcü, mevcut ürün yelpazesini ve Ar-Ge çalışmalarını şu sözlerle özetledi: “Şu anda 37 çeşit ürünümüz var; bunlardan 32’si donuk, 5’i ise buzdolabında saklanabiliyor. Donuk ürünlerimiz arasında pilav, tatlı çeşitleri, dolma, kavurma ve kuzu kol yer alıyor. Buzdolabında saklanabilen ürünlerimiz arasında ise kavanoz çorbalarımız, menemen harcı ve soğan turşusu var. Bununla birlikte, lazanya, imambayıldı ve mücver gibi 20’ye yakın yeni ürün üzerinde çalışıyoruz ve bunların bazılarını önümüzdeki ay piyasaya sunacağız.” Bidaa dükkânlarla geleneksel lezzetler her Yerde Bursa Zafer Plaza AVM’de açılan ilk tanıtım standı ve Nilüfer 23 Nisan Mahallesi’ndeki ilk konsept mağaza, Bidaa markasının hızlı tüketim ürünlerindeki başarısını ortaya koyuyor. Müge Gölcü, “Ev yemeği lezzetinde, tamamen doğal ve ekonomik ürünler sunarak hem Bursa’da hem de tüm Türkiye’de yayılmayı hedefliyoruz. Bu vizyon, ‘Geleneğin Pratik Tadı’ sloganımızda hayat buluyor,” dedi. Doymatikler ile daha fazla ulaşılabilirlik Doybox Bidaa, yalnızca dükkânlarıyla değil, tam otomatik çorba makineleri olan "Doymatik"lerle de tüketicilere ulaşmayı planlıyor. Gölcü, “Bidaa dükkânlarımızın yanı sıra Doymatik’lerimizi kolay erişilebilir noktalarda halkımızla buluşturarak, sağlıklı, hızlı ve pratik yemek seçeneklerini yaygınlaştırmayı amaçlıyoruz,” ifadelerini kullandı. Hızla değişen yemek eğilimlerine yanıt Yoğun iş temposu ve hızlı yaşam tarzı nedeniyle sağlıklı ve pratik yemek seçeneklerine olan talebin arttığını vurgulayan Müge Gölcü, “Özellikle genç nesiller, koruyucusuz, güvenli ve hızlı tüketim ürünlerine yöneliyor. Biz de bu talebe yenilikçi çözümlerle yanıt veriyoruz. Doybox Bidaa, gelenekten geleceğe uzanan bir köprü olma misyonunu sürdürüyor,” dedi. Doybox Bidaa, Bursa’dan başlayarak tüm Türkiye’de sağlıklı, pratik ve ekonomik yemek çözümleri sunmayı hedefliyor. Yenilikçi Ar-Ge çalışmaları ve Bidaa dükkânlarıyla büyümeye devam eden firma, geleneksel lezzetleri modern bir şekilde tüketicilerle buluşturmaya kararlı.
Diyarbakır Minik yüreklerden Alpaslan’a anlamlı destek Diyarbakır’da ilkokul 2’inci sınıf öğrencileri SMA hastası olan ve valilik onayıyla kampanya başlatılan Alpaslan Arslan bebeğe anlamlı destek verdi. Minik öğrenciler, ’Alpaslan’a hayat ol, bağış yap’ sloganı ile yaptığı etkinlik ile harçlıklarını Alpaslan bebeğe bağışladı. Öğretmenim Okulları öğretmenlerinin desteği ile ilkokul 2’inci sınıf öğrencileri SMA hastası Alpaslan Arslan için bir etkinlik düzenledi. Etkinliğe katılan minik yürekler yaptıkları anlamlı destek ile büyüklerine örnek oldu. Etkinlikte öğrencilere içi boş harfler dağıtılarak boyandı. Keyifli dakikalar yaşayan öğrenciler etkinlik sonrasında hep bir ağızdan bağırarak ’Alpaslan’a hayat ol, bağış yap’ diyerek herkesi duyarlılığa davet etti. Etkinlik sonunda öğrenciler harçlıklarından biriktirdikleri paralarla Alpaslan’a bağışta bulundu. Kampanyanın yürütücüsü ve Alpaslan Arslan’ın avukatı Zeynep Kahraman, miniklerin duyarlılığı karşısında çok mutlu olduklarını söyledi. Kahraman, "Okullara kutu bırakma mantığı ile gittim. Özellikle devam eden kampanyada vatandaşların duyarsız olduğunu görünce küçük yaştaki çocukların daha duyarlı hale gelmesi için ön ayak olmak istedik. Okul öğretmenleri ile yaptığımız istişareler sonucunda öğrencilerin duyarlılık kazanması için harçlıklarını Alpaslan ile paylaşma kararı aldılar. Bunun neticesinde okulda bir etkinlik düzenledik. ’Alpaslan’a hayat ol, bağış yap’ adı altında bir etkinlik düzenledik. Her bir çocuğa içi boş harfler dağıtıldı ve boyandı. Böylelikle kampanyada ilkokul öğrencileri keyifli bir zaman geçirme imkanı da doğdu. Minik çocuklar sınıfça topladıkları paraları Alpaslan’a destek olmak üzere bağışladı" dedi. Minik çocuklar büyüklere örnek oldu İlkokul 2. sınıf öğrencilerinin yaptığı bu anlamlı hareketin kendilerini çok mutlu ettiğini belirten Avukat Zeynep Kahraman, "Çünkü bu yaşta paylaşıma yönelik hissedilen duyguların, ileride tekrarlanacağı kanaatindeyiz. Çocuklar büyüklere hep bir ağızdan ’Alpaslan’a destek ol, bağış yap’ şeklinde seslenerek ağabeylerine ve ablalarına örnek oldu. Minik çocuklarımızın duyarlılığını büyüklerimizden de bekliyoruz. Alpaslan’a destek için tüm duyarlı vatandaşların kampanyaya müdahil olmalarını istiyoruz. Bu duyarlılık konusunda herkesten maddi ve manevi destek bekliyoruz. Kampanyanın yayılması için Alpaslan adına açılan hesapların takip edilerek bağış yapılmasını temenni ediyoruz" diye konuştu. Valilik onayı ile kampanya başlatılan 7 aylık SMA hastası Alpaslan Arslan’ın tedavisinin tamamlanması için 82 milyon liraya ihtiyaç duyulduğu belirtildi.
İstanbul Jose Mourinho’dan, Kayserispor maçında hücumda rotasyon Fenerbahçe Teknik Direktörü Jose Mourinho, Kayserispor karşısında hücum hattında rotasyona giderken, son oynadıkları Sivasspor maçının 11’ine göre 3 değişiklik yaptı. Trendyol Süper Lig’in 13. haftasında Fenerbahçe, deplasmanda Kayserispor ile karşılaşıyor. Fenerbahçe Teknik Direktörü Jose Mourinho, milli maç arası öncesi oynanan Sivasspor karşılaşmasının 11’ine göre 5 değişikliğe yaptı. Sakatlığı bulunan Çağlar Söyüncü’nün yerine Alexander Djiku, Sebastian Szymanski’nin yerine Fred görev aldı. Hafif sakatlığı bulunan ve Kayseri’ye getirilmeyen Allan Saint-Maximin’in yerine de Oğuz Aydın’a şans verdi. Oğuz Aydın ilk kez 11’de Sezon öncesi takıma dahil olan Oğuz Aydın, sarı-lacivertli formayla ilk kez Süper Lig’de 11 başladı. Milli maç arasında Rus takımı Zenit ile oynanan hazırlık maçında sahaya 11’de çıkan Oğuz, bu sezon ligde 2, UEFA Şampiyonlar Ligi elemelerinde de 2 mücadelede süre aldı. Mert Hakan Yandaş ve Samet Akaydin, 2. kez 11’de Sarı-lacivertlilerin Sivasspor ile oynadığı maçta 11’de sahaya çıkan Mert Hakan Yandaş, üst üste 2. kez 11’de forma şansı buldu. UEFA Şampiyonlar Ligi elemeleri ve Avrupa Ligi’nde toplam 7 müsabakada forma giyen Mert Hakan, bu sezon Süper Lig’de 7. kez sarı-lacivertli formayı terletti. Savunma oyuncusu Samet Akaydin de Sivasspor mücadelesinin ardından yine 11’de başladı. 30 yaşındaki futbolcu, bu sezon ligde 3. maçında görev aldı. Fenerbahçe mücadeleye; Dominik Livakovic, Bright Osayi-Samuel, Samet Akaydin, Alexander Djiku, Filip Kostic, Sofyan Amrabat, Fred, Dusan Tadic, Mert Hakan Yandaş, Oğuz Aydın ve Youssef En Nesyri 11’i ile başladı. Yedeklerde ise, İrfan Can Eğribayat, Mert Müldür, Rodrigo Becao, İsmail Yüksek, İrfan Can Kahveci, Levent Mercan, Bartuğ Elmaz, Sebastian Szymanski, Edin Dzeko ve Cenk Tosun bekledi.